top of page
James_Tyler_Kent_edited_edited.jpg

Voetnoten

Onder de voetnoten zijn er een heel aantal verwijzingen naar URL's. Klik de onderstaande links aan op uw elektronisch apparaat van keuze en u krijgt zicht op de inhoud.

James Tyler Kent (1849 - 1916) was een Amerikaanse arts en een belangrijke grondlegger van de homeopathische behandelwijze. Kents werk borduurde voort op het werk van Samuel Hahnemann. Hij beproefde vele nieuwe homeopathische middelen die Hahnemann nog niet uitgeprobeerd had.

Voetnoten Lijfwacht

Woord vooraf

1. Marcel Colla (Deurne, °1943) is een Belgisch politicus voor de sp.a.
 https://nl.wikipedia.org/wiki/Marcel_Colla

 

Voorwoord

1. Alibeu JP, Jobert J. [Aconite in homeopathic relief of post-operative pain and agitation in children]. Pediatrie. 1990;45(7-8):465-6. 

 

2. Frass M, Linkesch M, Banyai S, Resch G, Dielacher C, Lobl T, et al. Adjunctive homeopathic treatment in patients with severe sepsis: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial in an intensive care unit. 2005. Homeopathy. 2011;100(1-2):95-100.

 

 

Hoofdstuk 1

Ontwikkelingen in de geneeskunde


1. Een stamcel of cellula praecursoria is een cel die in staat is om in een ander celtype te veranderen. Een embryo bestaat in eerste instantie enkel uit totipotente stamcellen. Later gaan deze zich specialiseren en vormen ze cellen met elk een eigen functie. Deze gespecialiseerde cellen kunnen daarna geen andere functies meer vervullen en ze kunnen ook nooit meer teruggaan in hun ontwikkeling om weer stamcellen te vormen. Als de celfunctie deling toestaat, worden door deling alleen soortgelijke of nog sterker gespecialiseerde cellen gevormd https://nl.wikipedia.org/wiki/Stamcel

2. Généthon is een Franse firma die zich toelegt op behandelingen voor zeldzame ziekten met gentherapie.  Généthon wordt gefinancierd met overheidsgeld en met geld van Téléthon, een jaarlijkse televisiemarathon in Frankrijk voor fondsenwerving. In België zijn vergelijkbare initiatieven zoals er zijn  “De warmste week” en “Kom op tegen kanker”. Téléthon is opgezet door twee ouders van kinderen met een spierziekte. 

https://www.genethon.fr/en/

3. Gentherapie is het inbrengen van genetisch materiaal in (menselijke) cellen in het kader van een geneeskundige behandeling. Bij erfelijke aandoeningen hoopt men dat dit genetisch materiaal kan dienen om een ziekte die ontstaat door een niet goed functionerend gen  te genezen door een ‹gezond› gen toe te voegen. Ook kan gentherapie in de toekomst misschien gebruikt worden om extra genen toe te voegen die kunnen bijdragen aan de genezing van complexe aandoeningen zoals hart-en vaatziekten.  Een andere vorm van gentherapie is het door middel van RNA-interferentie (RNAi) «stilleggen» van bepaalde genen. Hoewel de verwachtingen al decennia hoog gespannen zijn, is nog geen enkele vorm van gentherapie op dit moment (2018) routinematig beschikbaar

https://nl.wikipedia.org/wiki/Gentherapie

4. AveXis is een biotechnologiebedrijf dat behandelingen ontwikkelt voor zeldzame neurologische genetische aandoeningen. Het werd in 2015 opgericht door Brian Kaspar rond een ontdekking van een nieuwe methode voor de behandeling van spinale spieratrofie met gentherapie.
https://en.wikipedia.org/wiki/AveXis

5. Novartis is een Zwitsers bedrijf. Het produceert en verkoopt voornamelijk medicijnen. De hoofdzetel bevindt zich in Basel. Het bedrijf is in 1996 ontstaan door de fusie van Ciba-Geigy AG en Sandoz. In Nederland is het hoofdkantoor gevestigd in Amsterdam https://nl.wikipedia.org/wiki/Novartis 

6. De Europese Commissie heeft op 19 mei 2020 het gebruik van het medicijn Zolgensma goedgekeurd. Het medicijn, in België bekend geworden door baby Pia, kon eerder niet toegediend worden aan patiënten in België omdat er nog geen goedkeuring was van de European Medicines Agency (EMA). SMA Belgium, een samenwerkingsverband tussen Spierziekten Vlaanderen en de Belgische Vereniging voor neuromusculaire ziekten, wacht nu enkel nog op goedkeuring van de Belgische overheid. Zolgensma, het bekende medicijn van Avexis (dochterbedrijf van Novartis) zou in principe binnenkort moeten kunnen toegediend worden in België.  

Toch kan het volgens SMA Belgium nog even duren voor het medicijn in België te verkrijgen zal zijn. «Het is een heel duur medicijn, waarschijnlijk het duurste medicijn dat momenteel op de markt is», verduidelijkt Yasemin Erbas, diagnoseverantwoordelijke SMA. 

«Bovendien moeten er ook nog heel wat praktische afspraken rond het medicijn afgehandeld worden. In Amerika wordt het medicijn toegediend aan kinderen tot twee jaar, het is nog afwachten wat de inclusiecriteria in België zullen zijn.» 

SMA Belgium hoopt alvast dat het medicijn zo breed mogelijk zal ingevoerd worden. Doorgaans duurt het na een Europese goedkeuring nog een jaar voordat medicijnen ook in België verkrijgbaar zijn. 

Te lang vindt SMA Belgium. «Aangezien we niet weten wat de inclusie criteria zullen zijn, bestaat de kans dat heel wat jonge kinderen die het medicijn nu nodig hebben, te oud zullen zijn als het effectief verkrijgbaar is».

SMA Belgium benadrukt dat een snelle werking van de overheid belangrijk is zodat zo weinig mogelijk kinderen op termijn uit de boot vallen. (MediQualityActu <mailer@newsletter.mediquality.net> 200519).  

7. Uit een rapport van het Monitoringcomité blijkt dat de uitgaven voor geneesmiddelen bij ongewijzigd beleid zullen stijgen met 30 procent. Het Rekenhof becijferde dat de geneesmiddelen die betaald worden via zogenaamde «artikel 81-contracten» liefst 29,07 procent van de uitgaven voor geneesmiddelen vertegenwoordigen. In 2016 was dat nog maar 18,55 procent. Over die contracten - minstens 118 intussen - zijn al vaker vragen gerezen. De vrees van de indieners van het wetsvoorstel is dat die contracten te veel worden gebruikt en niet meer waarvoor ze oorspronkelijk bedoeld waren, namelijk bij wijze van uitzondering. 

Tot nu toe kunnen parlementsleden daarover niet veel details te weten komen omdat die vertrouwelijk zijn. Daar willen de indieners van het wetsvoorstel dus verandering in brengen. Zo willen ze dat het parlement aan het Rekenhof een onderzoeksopdracht kan geven om een contract in te kijken, vanaf het moment dat de Kamer vreest dat er procedureel en budgettair iets niet volledig in de haak is. Er bestond de vrees dat ons land door deze wet wel eens op de achterste rij zou kunnen belanden als het om toegang tot innovatieve geneesmiddelen gaat. Een belangrijke ingreep is daarom dat het toezicht enkel zou gelden voor toekomstige contracten. Oorspronkelijk zou het Rekenhof immers ook een blik kunnen werpen op de bestaande contracten. Dit is dus verworpen. Uiteindelijk kreeg de tekst unaniem groen licht. De plenaire Kamer moet zich binnenkort nog over de wettekst buigen.  

https://www.tijd.be/politiek-economie/belgie/economie/rekenhof-krijgt-inzage-in-geheime-farmadeals/10212108.html.

 

8. Het menselijke microbioom is het aggregaat van alle microbiota die zich op of in menselijke weefsels en biovloeistoffen bevinden, samen met de overeenkomstige anatomische plaatsen waarin ze zich bevinden

https://en.wikipedia.org/wiki/Human_microbiome


9. Dysbiosis staat voor microbieel onevenwicht op of in het lichaam. In de darm zorgt dysbiosos voor een lekkende darm (“leaking gut syndrome”). Een lekkende darm is een aandoening waarbij in de darmwand minuscule gaatjes ontstaan, doordat het slijmvlies van de darmwand ontstoken is. De goede darmbacteriën kunnen dan niet meer goed aanhechten en de afvalstoffen die in je darmen worden geproduceerd kunnen door de darmwand dringen en in de bloedbaan terecht komen. Belangrijke voedingsstoffen worden dan weer minder goed door het lichaam opgenomen wat de gehele gezondheid en het immuumsysteem verder aantast. Hierdoor kun je allerlei uiteenlopende problemen en klachten krijgen, zoals ontsteking- en allergische reacties, stemmingsklachten en hormonale problemen.

10. Een neurotransmitter of overdrachtsstof is een signaalstof die in synapsen zenuwimpulsen overdraagt tussen zenuwcellen (“neuronen”) in het zenuwstelsel of impulsen overdraagt van motorische zenuwcellen op spiercellen of van zenuwreceptoren op sensorische zenuwcellen https://nl.wikipedia.org/wiki/Neurotransmitter

11. Glutamaat is het zuurrestion van het aminozuur glutaminezuur. Het is een van de belangrijkste neurotransmitters in het zenuwstelsel en is vooral in overmaat aanwezig in de hersenschors. Glutamaat werkt stimulerend op andere zenuwcellen.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Glutamaat

12. GABA of Gamma-aminoboterzuur is een γ-aminozuur dat in het menselijk lichaam fungeert als neurotransmitter. In zuivere toestand is het een wit kristallijn poeder, dat goed oplosbaar is in water. Het is een niet-proteïnogeen aminozuur, hetgeen impliceert dat het niet wordt gebruikt voor de opbouw van proteïnen.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Gamma-aminoboterzuur

13. Artikel in de Morgen van 24 augustus 2019 “De kakpil is volop in ontwikkeling” én in de Gazet van Antwerpen van 31 augusgtus 2019 “De pot op met darmproblemen” over het boek van Dr. Danny De Looze “Lactose, gluten en co”, uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts.  

14. Vlaams Darmflora Project.
http://www.vib.be/nl/mens-en-gezondheid/darmflora-project/Pages/default.aspx

 

15. Reeds oktober 2015 waren er twee Britse wetenschappers die in het medische vakblad “The British Medical Journal” in een opinestuk wezen op ongewenste bijwerkingen van stoelgangtransplantaties. 

https://www.nemokennislink.nl/publicaties/manipulerende-microben/

  

16. Edward Bach was een Engelse arts, bacterioloog, homeopaat en kruidengenezer. Hij werkte onder meer in het Londense Universiteitsziekenhuis waar hij verschillende vaccins ontwikkelde. In het Londense Homeopathisch Ziekenhuis kwam hij in aanraking met het werk van Samuel Hahnemann,  de grondlegger van de homeopathie.  Uiteindelijk liet Bach Londen en de "orthodoxe geneeskunde" achter zich en trok naar het platteland op zoek naar "natuurlijke remedies". Vanaf 1928 tot 1936 besteedde hij 8 jaar aan het zoeken naar bloemen met geneeskrachtige eigenschappen. Dit werd de basis van de ook heden nog toegepaste Bach-bloesemtherapie https://nl.wikipedia.org/wiki/Edward_Bach

17. Het Royal London Hospital for Integrated Medicine is een gespecialiseerd ziekenhuis voor alternatieve geneeskunde in Londen, Engeland en onderdeel van de University College London Hospitals NHS Foundation Trust. Het is de grootste aanbieder van complementaire geneeskunde in de publieke sector in Europa

https://en.wikipedia.org/wiki/Royal_London_Hospital_for_Integrated_Medicine 

Hoofdstuk 2

Dominante consensus. 

1. R.C.T.: https://nl.wikipedia.org/wiki/Gerandomiseerd_onderzoek_met_controlegroep

2. E.B.M.: https://nl.wikipedia.org/wiki/Evidence-based_medicine

3. In de wetenschapsfilosofie duidt paradigma op het stelsel van modellen en theorieën dat, binnen een gegeven wetenschappelijke discipline, het denkkader vormt van waaruit de werkelijkheid geanalyseerd en beschreven wordt. Langer bestaande paradigma's worden vaak niet meer bewust beleefd.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Paradigma_(wetenschapsfilosofie)

4. René Descartes: https://nl.wikipedia.org/wiki/Ren%C3%A9_Descartes

 

5. Cox-2 antagonisten:  https://www.ge-bu.nl/COX2selectieve-NSAIDs-even-effectief-maar-minder-bijwerkingen

 

6. Consensus: https://nl.wikipedia.org/wiki/Consensus

 

7.a: “De Supersamenwerker”, Dirk Van Duppen en Johan Hoebeke (Epo, 2016). Een boek dat ik ten zeerste kan aanraden. Ik citeer van p.91.


7.b “De Supersamenwerker”, Dirk Van Duppen en Johan Hoebeke (Epo, 2016). Ik citeer uit “De wetenschap wrikt zich los uit de greep van de theologie” op pagina 297 en volgende.

8a. Naomi Oreskes is een Amerikaans wetenschapshistoricus en hoogleraar aan de Universiteit van Californië - San Diego sinds 1998. Oreskes verkreeg onder meer bekendheid met een essay over wetenschap en samenleving Beyond the Ivory Tower: The Scientific Consensus on Climate Change in Science in december 2004.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Naomi_Oreskes

8b. David Michaels “The Triumph of Doubt”.

https://www.tabaknee.nl/nieuws/item/2134-geinspireerd-door- de-tabaksindustrie-zaaien-grote-bedrijven-twijfel-over-de-schade- lijkheid-van-hun-product-2134

9. Flexner report: is een historisch rapport over de hele lengte van medisch onderwijs in de Verenigde Staten en Canada, geschreven door Abraham Flexner en gepubliceerd in 1910 onder auspiciën van de Carnegie Foundation.

https://en.wikipedia.org/wiki/Flexner_Report

 

10. Een schisma is een splitsing of afscheuring van een organisatie in minstens twee verschillende kampen. 

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schisma

11. Divided legacy = schisma in het medisch denken. 

https://www.journals.uchicago.edu/doi/abs/10.1086/351954?mobileUi=0&

12. Dr. Lewis Thomas was een Amerikaanse arts, dichter, etymoloog, essayist, beheerder, opvoeder, beleidsadviseur en onderzoeker. Thomas werd geboren in Flushing, New York en ging naar de Princeton University en de Harvard Medical School

https://en.wikipedia.org/wiki/Lewis_Thomas

13. Dr. Dale Console. In 1960 waarschuwt hij de Amerikaanse senaat voor de hoge prijs van veel geneesmiddelen met maar een beperkt geneeskundig effect; geneesmiddlen die vaak meer slecht als goed doen.  Hij wijst op de aggressieve promotiecampagnes van de farmaceutische industrie. 

http://pharmagossip.blogspot.com/2009/04/dr-dale-console-1960.html

 

14. Dr. Michael Halberstam: leuk om te melden is dat hij in 1978 het boek “The Wanting of Levine” schreef over een self-made miljoenair in vastgoed, die president wordt van de Verenigde Staten, op deze manier het presidentschap van Donald Trump anticiperend.

https://www.goodreads.com/book/show/378460.The_Wanting_of_Levine

15. Dr. Harris Coulter: in dit boek analyseert hij het conflict tussen de het reductionistish denken binnen de AMA ( American Medical Association) en het empirisich denken binnen de homeopathie. 
https://www.bol.com/nl/p/divided-legacy-vol-iii/1001004000722195/?country=BE

16. Dr. Ian Pretyman Stevenson was een in Canada geboren Amerikaanse psychiater. Hij werkte vijftig jaar aan de University of Virginia School of Medicine, als voorzitter van de afdeling psychiatrie van 1957. 

https://en.wikipedia.org/wiki/Ian_Stevenson

 

17. Dr. Lawrence L. Weed: https://en.wikipedia.org/wiki/Lawrence_Weed

 

18. Dr. John Henry Clarke was een prominente Engelse klassieke homeopaat.

https://en.wikipedia.org/wiki/John_Henry_Clarke

19. Dr. Constantine Hering was een arts die een vroege pionier was van de homeopathie in de Verenigde Staten https://en.wikipedia.org/wiki/Constantine_Hering

 

20. Dr. Margaret Lucy Tyler: https://www.sueyounghistories.com/2008-06-27-margaret-lucy-tyler-and-homeopathy/

21. Voor de geïnteresseerde lezer verwijs ik in deze context graag naar het document “Scientific Framework of Homeopathy - Evidence Based Homeopathy” (https://www.lmhi.org/Home/ScientificFramework) en naar de studie “Experimental neuropharmacology of Gelsemium sempervirens: Recent advances and debated issues”(https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/ S0975947616305046), uitgevoerd door Paolo Bellavite, Clara Bonafini, and Marta Marzotto.


22. Gezondheidsraadlezing 30 september 1999: http://www.dokterrutten.nl/text/gezraad.htm


23. “It has been said that the claims made for homeopathy ‘wreck the whole edifice of chemistry and physics’, that ‘they stand in clear opposition to conventional science’ or ‘require a massive revision of standard chemistry and physiology'". (Alternative medicine: a “mirror image” for scientific reasoning in conventional medicine JP Vandenbroucke, AJM de Craen - Annals of Internal Medicine, 2001 - acpjournals.org). In feite zijn dit soort uitspraken heel onwetenschappelijk. Men sluit gewoon de deur!


24. Homeopathie werkt beter dan placebo: https://avig.nl/homeopathie-werkt-bewezen-beter-dan-placebo/

25.  Het volumme van voorschriften van onze leden is minder dan perentiel 10 (< P10). Dit wil zeggen dat er 90 op 100 artsen zijn die per jaar een grote volume antibiotica voorschrijven. P50 is de mediaan ofwel het gemiddelde. 

26. Fritjof Capra is een Oostenrijks-Amerikaans natuurkundige en schrijver van internationale bestsellers als The Tao of Physics en The Turning Point https://nl.wikipedia.org/wiki/Fritjof_Capra

 

27. Liga Medicorum Homeopathica Internationalis (L.M.H.I.) werd gesticht in 1925 in Rotterdam en vertegenwoordigt de artsen-homeopaten in meer dan 70 landen

https://www.lmhi.org

  

28. “Complexity theory” is de studie van complexe en chaotische systemen en hoe daaruit orde, patronen en structuren kunnen ontstaan. Het is de theorie dat processen die op het eerste zicht een groot aantal onafhankelijke middelen tot handelen hebben, zich toch spontaan tot een coherent systeem kunnen ordenen.

https://en.wikipedia.org/wiki/Complexity_theory

29. Epigenetica is het vakgebied binnen de genetica dat de invloed bestudeert van de omkeerbare erfelijke veranderingen in de genfunctie die optreden zonder wijzigingen in de sequentie van het DNA in de celkern. Het bestudeert ook de processen die de zich ontplooiende ontwikkeling van een organisme beïnvloeden.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Epigenetica.

Met andere woorden bestudeert de epigenetica overerfbare veranderingen aan het DNA die niet in de nucleotidenvolgorden terug te vinden zijn. Het bestudeert de chemische veranderingen in het gen die veroorzaakt zijn door het milieu en de erfelijkheid van gewoonten in het bijzonder van de culturele adaptatie. Genetica daarentegen bestudeert de erfelijke informatie in de nucleotidenvolgorde in het DNA. Nucleotiden zijn een groep van bio-organische verbindingen die de bouwstenen vormen voor het DNA en RNA (“De Supersamenwerker”, Dirk Van Duppen en Johan Hoebeke. Ik citeer van pagina 117 en 218). 

 

30. Sequentie betekent in het algemeen ‹opeenvolging› of ‹reeks›. In de biologie is een sequentie de eendimensionale volgorde van monomeren in een biopolymeer, bijvoorbeeld de volgorde van nucleotiden (bio-organische verbindingen) in een DNA- of RNA-molecuul, of de volgorde van aminozuren in een eiwit. De lineaire sequentie wordt ook wel aangeduid met de term primaire structuur. De sequentiëring van een genoom is het bepalen van de volgorde van nucleotiden in de DNA-moleculen die het genoom vormen

https://nl.wikipedia.org/wiki/Sequentie_(biologie)

 

31. Een paradigmaverschuiving (of revolutie in de wetenschap), is volgens Thomas Kuhn een ontwikkeling in de wetenschap die leidt tot een dramatisch ander beeld van de werkelijkheid. Vaak ontstaat bij zo'n ontwikkeling een grote tegenstelling tussen de voor- en tegenstanders van het nieuwe paradigma

https://nl.wikipedia.org/wiki/Paradigmaverschuiving

 

32. CpG-eilandhypermethylatie is een epigenetische controle-afwijking die belangrijk is voor inactivering van genen in kankercellen. Hypermethylering van CpG-eilanden is beschreven in bijna elk type tumor https://en.wikipedia.org/wiki/CpG_island_hypermethylation

33. Het genoom is de term die wordt gebruikt om alle genen te beschrijven die in de chromosomen van een bepaald organisme zijn vastgelegd; het is een complete genetische samenstelling van een organisme, cel of virus. De omvang wordt doorgaans aangegeven als het totale aantal basenparen. Het menselijk genoom bevat ongeveer 3 miljard basenparen

https://nl.wikipedia.org/wiki/Genoom

34. Craig Cameron Mello: https://nl.wikipedia.org/wiki/Craig_Mello en Andrew Fire: https://nl.wikipedia.org/wiki/Andrew_Fire

 

35. De miasmatheorie was een etiologisch leerstuk dat de oorzaak van epidemieën zocht bij slechte lucht, meer bepaald de uitwasemingen van rottende materie. De moeraslucht zelf werd verantwoordelijk gehouden voor malaria en ook andere ziekten bracht men lang in verband met stank https://nl.wikipedia.org/wiki/Miasmatheorie

In de homeopathische geneeskunde houdt de miasametheorie een soort “bevlekking” die van generatie op generatie wordt overgedragen. 

 

36. Aaron Antonovsky (1923 – 1994): https://nl.wikipedia.org/wiki/Salutogenese

Hij verwierp in zijn theorieën het traditionele medische model, dat volgens hem een tweedeling tussen ziekte en gezondheid maakt. Hij zag het verschil tussen ziekte en gezondheid als een graduele overgang.

Naast de hierboven aangehaalde referenties heb ik ook geput uit “Het beste uit Homeopathisch Bekeken”, een bloemlezing uit het gelijknamige tijdschrift. Samengesteld door BNIH (Belgisch-Nederlands Informatiecentrum voor Homeopathie) in 1992. ISBN: 90-801276-1-2.   

Hoofdstuk 3: 

Dagdagelijkse homeopathische praktijk.  

1. Samuel Hahnemann, leven en werk: https://homeopathie.nl/leven-en-werk-hahnemann/

 

2. Dit is een moeilijke zin. Ik ga het proberen uit te leggen. Een aantal begrippen gebruikt in deze voetnoot zoals de vermelding van verschillende soorten dynamisaties ( D1, etc.) worden onder het tweede basisprincipe uitgelegd.  

Normaal gezien gebeurd een proving met een homeopathisch geneesmiddel dat zodanig gedynamiseerd is dat er geen waarneembare concentraties van het basisproduct meer terug te vinden zijn. Er zijn echter talrijke provings en daaruit voortvloeiende geneesmiddelenbeelden (materia medica, cfr. volgende voetnoot) met moedertincturen ofwel het basisproduct van waaruit homeopathische dynamisaties gemaakt worden. Ook zijn er provings gebeurd met een homeopathisch geneesmiddel in lage verduning zoals er zijn D1, D2, D3, D4, D5 of D6. In deze verdunnningen zijn wél nog waarneembare concentraties van het basisproduct ofwel de moedertinctuur terug te vinden. Dus ook in de homeopathie worden er middelen gebruikt met een waarneembare concentratie van het basisproduct. Hier moet men er natuurlijk op toezien dat de concentratie van deze moedertincturen altijd onder de toxische concentratie blijft. Vandaar het woord subtoxisch. Het gaat dus over daadwerkelijk detecteerbare moleculen. Boven een D6 of 3CH verdunning zijn deze moleculen niet meer te detecteren. In de complexhomeopathie waar gewerkt wordt met een samenstelling van verschillende basisproducten in lage verdunningen moet er dus rekening gehouden worden met het feit dat de persoon die deze middelen dagelijks inneemt symptomen kan ontwikkelen van de ingenomen middelen. Een aantal van deze producten zijn geregistreerd en maken een belangrijk deel uit van de markt van homeopathische geneesmiddelen.  

3. In de “Materia medica” wordt de verzamelde kennis over de effecten van substanties die in de geneeskunde gebruikt worden verzameld. Tegenwoordig wordt deze kennis bestudeerd in de ge- neesmiddelenleer, of farmacologie. In de homeopathische materia medica worden alle gekende symptomen van een bepaald homeopa- thisch geneesmiddel vermeld.

4. James Tyler Kent was een Amerikaanse arts en een belangrijke grondlegger van de homeopathische behandelwijze. Kents werk borduurde voort op het werk van Samuel Hahnemann. Hij beproefde vele nieuwe homeopathische middelen die Hahnemann nog niet uitgeprobeerd had https://nl.wikipedia.org/wiki/James_Tyler_Kent

 

5. Een monografie is een wetenschappelijke verhandeling over een onderwerp van een beperkte omvang, waarin het onderwerp uitgebreid wordt behandeld.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Monografie

  

6. Het woord farmacopee betekent letterlijk “geneesmiddelen maken”, en het verwijst naar een soort boek dat recepten voor diverse geneesmiddelen bevat.

Voor de URL met de filmpjes over het productieproces van een homeopathisch geneesmiddel verwijs ik naar de URL onder Links. 

7. Semyon Nikolaevich Korsakov was een ambtenaar van de Russische overheid, bekend als een homeopaat en een uitvinder die betrokken was bij een vroege versie van informatietechnologie.

https://en.wikipedia.org/wiki/Semyon_Korsakov

 

8. “The production of nosodes”, Dott. Paolo Lucentini, scientific director of OTI Omeo Tossicologici Italia S.r.l.
 

9. Een organische verbinding of organische stof is een chemische verbinding die in ieder geval één koolstof-atoom bevat, en meestal meerdere koolstofatomen, die via een covalente binding aan elkaar zijn geschakeld tot een koolstofketen 

10. Homeopathische geneesmiddelen opgeladen in het magnetisch veld van respectievelijk de zuidpool, noordpool, maan, zon en een elektrisch veld. Dit zijn homeopathische geneesmiddelen die behoren tot de groep van de nosoden.  

11.  Jeremy Laurance schrijft over gezondheidszaken. Hij beweert dat de schade die de geneeskunde aanricht te laag ingeschat wordt en de schade die het voorkomt overschat wordt. Hij denkt dat fietsen beter is als veel geneesmiddelen. 

 

12. Het artikel “Magic is acceptable”, verschenen in de Lancet 13 maart 2010 (https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(10)60374-1/fulltext) waar hij het volgende stelt: “Much orthodox medicine is not evidence based. Many antibiotics have never been tested in randomized controlled trials. Orthodox medicine is often held up as a model of how things work but it is actually far from perfect science”…” We need to know what kind of patient has the disease rather than what kind of disease the patient has.  Complementary medicine has done orthodox medicine a service by reminding doctors of the power of care."  

13. “Hoe overleef ik”. Wegwijzer in een overvloed aan informatie. (p. 266). Peter C. Gøtzsche.
Uitgever: Lemniscaat (Paperback 9789047709398; eerste druk ok- tober 2018)

 

Naast de hierboven aangehaalde referenties heb ik ook geput uit “Het beste uit Homeopathisch Bekeken”, een bloemlezing uit het gelijknamige tijdschrift. Samengesteld door BNIH (Belgisch-Nederlands Informatiecentrum voor Homeopathie) in 1992. ISBN: 90-801276-1-2.   

Hoofdstuk 4 

40 Anekdotes

1. Oorzakelijkheid, causaliteit of de wet van oorzaak en gevolg is de feitelijke veronderstelling dat gebeurtenissen plaatsvinden als gevolg van bepaalde andere gebeurtenissen die daaraan voorafgegaan zijn; een oorzaak gaat vooraf aan een gevolg. https://nl.wikipedia.org/wiki/Oorzakelijkheid

 

2. “De Supersamenwerker”, Dirk Van Duppen en Johan Hoebeke (Epo, 2016) 

3. Milos Janicek heeft meer dan één kritische bedenking omtrent E.B.M. geformuleerd

https://www.bookdepository.com/author/Milos-Jenicek

4. Verslag van klinische casussen in E.B.M.

https://www.bookdepository.com/CLINICAL-CASE-REPORTING-EVIDENCE-BASED-MEDICINE-Milos-Jenicek/9780750645928 

 

5. Phosphorus: https://nl.wikipedia.org/wiki/Fosfor

 

6. Zuiver,watervrij fosforzuur is een witte, kristallijne vaste stof: https://nl.wikipedia.org/wiki/Fosforzuur

  

7. Kalium is een zilverwit alkalimetaal: https://nl.wikipedia.org/wiki/Kalium

  

8. Een carbonaat is een (polyatomisch) anion van koolstof en zuurstof met als brutoformule CO32− .

https://nl.wikipedia.org/wiki/Carbonaat

 

9. Kaliumcarbonaat is een anorganische verbinding van kalium, met als brutoformule K₂CO₃. De zuivere stof komt voor als een wit poeder, dat oplosbaar is in water en daarbij een basische oplossing vormt

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kaliumcarbonaat

 

10. Koper: https://nl.wikipedia.org/wiki/Koper_(element)

  

11. Salpeterzuur: https://nl.wikipedia.org/wiki/Salpeterzuur

12. Glycosiden zijn een groep van chemische stoffen die van nature vrijwel alleen in planten voorkomen. Ze zijn opgebouwd uit een suiker en een niet-suiker. Glycosiden hebben vaak een belangrijke fysiologische of farmacologische werking.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Glycoside

13. Lood:https://nl.wikipedia.org/wiki/Lood_(element)

  

14. Iodium: https://nl.wikipedia.org/wiki/Jodium_(element)

15. Antimoon: https://nl.wikipedia.org/wiki/Antimoon

  

16. Zwavel is een geel niet-metaal: https://nl.wikipedia.org/wiki/Zwavel

 

17. Antimoniet: https://www.semoea.nl/edelstenen/antimoniet.html

 

18. De signatuurleer is een niet-wetenschappelijke theorie die inhoudt dat uiterlijke kenmerken van planten die overeenkomsten vertonen met delen van het menselijk lichaam, aanwijzingen geven over de delen van het menselijk lichaam waarvoor deze gebruikt kunnen worden https://nl.wikipedia.org/wiki/Signatuurleer 

In de homeopathische geneeskunde stellen wij vast dat er overeenkomsten zijn tussen het gedrag van een dier in de natuur en het gedrag van de patiënt die een homeopathisch middel op basis van dat specifieke dier nodig heeft. Kenmerken van een mineraal kunnen ook terug gevonden worden in het gedrag van de patiënt. 

19. Adrenaline zet het hart aan om sterker en sneller te kloppen. Dit verhoogt weer de bloeddruk, terwijl de bloedvaten aan de oppervlakte van het lichaam zich samentrekken om het bloed naar het hart te stuwen.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Adrenaline

 

20. Hyoscyamus: https://nl.wikipedia.org/wiki/Bilzekruid

 

21. Het Reinheitsgebot is een Duitse regeling die haar oorsprong vindt in het hertogdom Beieren in 1516. Dit gebod geldt als de oudste nog bestaande warenwet ter wereld. Volgens het Reinheitsgebot mocht bier alleen gemout gerst, water en hop bevatten https://nl.wikipedia.org/wiki/Reinheitsgebot

 

22. Calcium: https://nl.wikipedia.org/wiki/Calcium

 

23. Glycogeen is een meervoudig vertakt polymeer ( = een organische verbinding waarvan de moleculen bestaan uit een opeenvolging van identieke, of soortgelijke, delen die chemisch aan elkaar zijn gekoppeld) van glucose, waarbij de glucose-eenheden, via glycogenese, aan weerszijden aan elkaar zijn gekoppeld. Glycogeen dient als energieopslag in dieren en schimmels, vergelijkbaar met zetmeel in planten https://nl.wikipedia.org/wiki/Glycogeen 

24. Extracellulair is het milieu buiten de cellen van een plant, dier, schimmel of bacterie. Letterlijk betekent het begrip buiten de cel gelegen https://nl.wikipedia.org/wiki/Extracellulair

25. Bloedkoraal: https://nl.wikipedia.org/wiki/Bloedkoraal

26. Symbiose is een vorm van langdurige samenleving tussen twee ongelijksoortige organismen tot wederzijds voordeel.
 

27. Bacillus anthracis: https://www.zorg-en-gezondheid.be/antrax-miltvuur

28. Gramkleuring is een methode om bacteriën te kleuren om ze onder een lichtmicroscoop zichtbaar te maken en als hulpmiddel bij het herkennen van soorten. Met behulp van gramkleuring vallen bacteriën uiteen in twee verschillend aankleurende groepen, die men gramnegatief (rood) of grampositief (blauwpaars) noemt.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Gramkleuring

29. Koffie: https://nl.wikipedia.org/wiki/Koffieboon

 

30. Antimoniumkaliumnitraat: https://nl.wikipedia.org/wiki/Antimoonkaliumtartraat

31 Ipecacaunha: https://en.wikipedia.org/wiki/Carapichea_ipecacuanha

 

32. Anacardium orientale: https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/alternatief/132195-homeopathie-anacardium-als-geneesmiddel.html

 

33 Silicium: https://nl.wikipedia.org/wiki/Silicium

34. Veratrum album: https://nl.wikipedia.org/wiki/Witte_nieswortel

 

35.  De zeekatten of sepia‘s zijn een orde van weekdieren die behoort tot de inktvissen. Een bekende soort is de gewone zeekat. Sepia is ook de naam van een kleurstof die gewonnen wordt uit dit dier.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Zeekatten_(inktvissen)

36. Grijze amber: https://nl.wikipedia.org/wiki/Amber_(potvis)

37. Wolfskers: https://nl.wikipedia.org/wiki/Wolfskers

 

38. Manganum: https://nl.wikipedia.org/wiki/Mangaan. De winning van mangaanknollen zou economisch niet aantrekkelijk zijn, maar toch zijn er al onderzoeken bezig, diep op de zeebodem.

 

39. Oxytocine speelt een rol bij de bevalling. Het veroorzaakt de contracties van het glad spierweefsel  van de baarmoeder tijdens barensweeën ten gevolge van het oprekken van de baarmoederhals.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oxytocine

 

40. Apgar score is een test waarmee een snelle indruk van de algemene toestand van een pasgeboren baby verkregen kan worden https://nl.wikipedia.org/wiki/Apgarscore

 

41. Arnica montana: https://nl.wikipedia.org/wiki/Valkruid

 

42. Tarentula hispanica: https://nl.123rf.com/stock-foto/tarantula.html?sti=mwv427fs51naieni2x|

 

43. Borax, ook bekend als natriumboraat, natriumtetraboraat of dinatriumtetraboraat, is een belangrijke boorverbinding, een mineraal en een zout van boorzuur. Borax in poedervorm is wit en bestaat uit zachte kleurloze kristallen die oplossen in water.

https://en.wikipedia.org/wiki/Borax

 

44. Een opioïde of morfinomimeticum is een analgeticum (pijnstiller) dat min of meer dezelfde werking heeft als morfine, waarbij de pijnstillende effecten op de voorgrond staan 

45. De Opiumwet is een Nederlandse wet uit 1928, die een eerdere Opiumwet uit 1919 verving, en die sindsdien vele malen is gewijzigd. In deze wet wordt sinds 1976 onderscheid gemaakt in harddrugs en softdrugs.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Opiumwet

46. Bijwerkingen van Tramadol én van Tradonal. 
Zoals elk geneesmiddel kan dit geneesmiddel bijwerkingen hebben, al krijgt niet iedereen daarmee te maken. 

De meest ernstige bijwerkingen die kunnen voorkomen zijn een allergische reactie (ademhalingsproblemen, piepende ademhaling, zwelling van het gezicht of de keel), een anafylactische reactie (een extreme allergische reactie die leidt tot ademhalingsproblemen, verandering van het hartritme, flauwte, in elkaar zakken of bewusteloosheid ten gevolge van daling van de bloeddruk) of convulsies (toevallen). Als u één van deze verschijnselen heeft, moet u onmiddellijk stoppen met het innemen van Tramadol Retard en medische hulp zoeken.  
Zeer vaak voorkomende bijwerkingen (komen voor bij meer dan 1 op de 10 gebruikers) zijn duizeligheid en misselijkheid al of niet met braken  
Vaak voorkomende bijwerkingen (komen voor bij minder dan 1 op de 10 gebruikers) zijn hoofdpijn, sufheid, slaperigheid (vermoeidheid), verstopping (obstipatie), droge mond  en zweten  
Soms voorkomende bijwerkingen (komen voor bij minder dan 1 op de 100 gebruikers) zijn versnelde hartslag, hartkloppingen (palpitaties), plotselinge bloeddrukdaling. Deze bijwerkingen kunnen met name na intraveneuze toediening optreden en bij patiënten met fysieke belasting; jeuk, huiduitslag; braakneigingen, opgeblazen of vol gevoel  
Zelden voorkomende bijwerkingen (komen voor bij minder dan 1 op de 1000 gebruikers) zijn verandering in eetlust; psychische effecten zoals: stemmingsverandering, verandering van activiteit, gedrag en waarnemingen, hallucinaties (waarnemen van dingen die er niet zijn), verwarring, rusteloosheid, slaapstoornissen en nachtmerries; convulsies (toevallen); tintelend gevoel en beven; langzame hartslag, bloeddrukverlaging; spierzwakte; moeite met plassen of niet kunnen plassen; wazig zien. 

 

47. Wormhagedis ofwel Amphisboena vermicularis: https://nl.wikipedia.org/wiki/Wormhagedissen_(onderorde)

48. Senecio aureus: http://www.newmoonnursery.com/plant/Senecio-aureus

 

49. Het derde of tertiaire stadium van syphilis kan vanaf twee tot ongeveer 30 jaar na besmetting ontstaan. Kenmerkend zijn dan de knobbelvormige ontstekingshaarden die kunnen optreden zowel op de huid als in elk inwendig orgaan. De klachten zijn afhankelijk van de getroffen organen.

https://www.gezondheidenwetenschap.be/richtlijnen/syfilis

 

50. Salmonella enteritidis: https://en.wikipedia.org/wiki/Salmonella_enterica

51. De Enterobacteriaceae of Enterobacteriën vormen een grote familie bacteriën, waartoe bekende pathogenen behoren, zoals Salmonella. Ook Escherichia coli oftewel E. coli, behoort tot deze familie. Genetisch onderzoek plaatst deze bacteriën bij de Proteobacteria, en zij behoren tot de orde Enterobacteriales.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Enterobacterie

  

52. Proteobacteriën zijn bacteriën waarvan vele belangrijke stikstofvastleggers zijn. Ze kunnen de stikstof uit de lucht vastleggen. Er zijn ook ziekteverwekkers die behoren tot de proteobacteriën. De naam proteobacteria is afgeleid van de Griekse god Proteus, die zijn gedaante kon veranderen.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Proteobacteriën

 

Naast de hierbovenaangehaalde bronnen én de standaardwerken (materia medica’s) die afgelopen twee eeuwen zijn verschenen, heb ik dankbaar geput uit het boek van Frans Kusse “Wat voor type bent u? Herken de homeopathische geneesmiddelen”. Tweede druk 2000. Uitgeverij Homeovisie bv. Alkmaar. ISBN 9071669 556.

 

 

Hoofdstuk 5

Coronacrisis

 

1. Filovirussen vormen een familie van virussen, behorend tot de orde Mononegavirales. De virussen uit deze familie zijn de enige antisense RNA-virussen van betekenis die primaten treffen. Alleen het reston ebolavirus lijkt onschadelijk voor mensen. Primaten, varkens en vleermuizen kunnen worden geïnfecteerd.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Filovirussen

 

2. Retrovirussen, ook wel aangeduid als retroviridae en ssRNA-RT-virussen, zijn virussen die hun erfelijk materiaal opslaan in de vorm van RNA. Bij de infectie van een gastheercel wordt de in het virale RNA vastgelegde genetische code naar DNA gekopieerd https://nl.wikipedia.org/wiki/Retroviridae

 

3. AIDS: https://nl.wikipedia.org/wiki/Aids

4. Orthomyxoviridae: https://nl.wikipedia.org/wiki/Orthomyxoviridae

5. Hemagglutinine is een oppervlakte-eiwit dat deel uitmaakt van influenzavirussen.  Er zijn 16 subtypen hemagglutinine bekend. De eerste drie - H1, H2 en H3 - komen voor in influenzavirussen die de mens kunnen infecteren. Voor H5 geldt, dat van dit subtype nog niet bekend is of het de mens kan infecteren, maar er zijn wel aanwijzingen voor.  

https://nl.wikipedia.org/wiki/Hemagglutinine

6.  Neuraminidase is een oppervlakte-eiwit (of enzym) dat gevonden wordt op het oppervlakte van het influenzavirus. Er zijn negen neuraminidase subtypes bekend, waarvan velen alleen voorkomen bij verschillende soorten pluimvee. Van subtypes N1 en N2 is bekend dat zij direct verbonden zijn aan epidemiën bij de mens. De meest recente uitbraak van het vogelgriepvirus  heeft als subtype N1

https://nl.wikipedia.org/wiki/Neuraminidase


7. Ondanks de naam ligt de oorsprong van deze ziekte naar alle waarschijnlijkheid niet in Spanje. Anno 2020 is nog steeds niet met zekerheid vast te stellen waar de bakermat van deze pandemie zich bevond. De Verenigde Staten, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en China, alsook andere landen, worden in verscheidene studies als mogelijk land van origine genoemd. 

https://nl.wikipedia.org/wiki/Spaanse_griep

8. De Aziatische griep was een vogelgrieppandemie eerst gerapporteerd eind 1956 in Guizhou China veroorzaakt door het influenzavirus A virus H2N2. In februari 1957 bereikte het de provincie Yunnan en in april Hong Kong en Singapore. In juni was het virus een pandemie met infecties in India, Verenigde Staten en Europa.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Aziatische_griep

 

9. De Hongkonggriep, ook wel bekend als de Maogriep, was een extreme pandemie. Deze griepepidemie brak uit in 1968 in Hongkong en heeft naar schatting 700.000 slachtoffers geëist. Mogelijk brak deze pandemie uit in het vasteland van China voordat het zich verspreidde naar Hongkong, maar dit is niet bevestigd.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Hongkonggriep

   

10. Vogelpest, vogelgriep of aviaire influenza is een ziekte die voorkomt bij vogels, voornamelijk hoenderachtigen, die griepachtige verschijnselen veroorzaakt, met sufheid, tranende ogen en opgezette kelen. Ook verkleurt de kam van de vogel. Sommige vogels sterven direct na de eerste besmetting. De ziekte heeft niets te maken met de pest die in de middeleeuwen in Europa voorkwam

https://nl.wikipedia.org/wiki/Vogelpest

 

11. De Mexicaanse griep, officieel Nieuwe Influenza A, en aanvankelijk ook wel varkensgriep is een griepvirus dat in 2009 een pandemie veroorzaakte. Het virus behoort tot een nieuwe stam van het H1N1-varkensgriepvirus en had zijn oorsprong in Mexico in maart 2009 https://nl.wikipedia.org/wiki/Mexicaanse_griep

  

12. “Designer virus” of genetisch gemodificeerd virus is een virus dat is gewijzigd of gegenereerd met behulp van biotechnologische methoden en dat nog steeds in staat is tot infectie. Genetische modificatie omvat de gerichte insertie, deletie, kunstmatige synthese of verandering van nucleotidebasen in virale genomen.

https://en.wikipedia.org/wiki/Genetically_modified_virus 

13. Coronaviridae vormt een familie van RNA-virussen met een omhulsel en positief enkelstrengs RNA. Het viraal genoom van deze virussen heeft een lengte van 26.000 tot 32.000 basenparen.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Coronaviridae

 

14. Civetkatten (Viverra) zijn een geslacht van kleine, slank gebouwde roofdieren die voorkomen in Zuidoost-Azië. Hoewel ze overwegend op een kat lijken, is hun snuit langer en puntiger, zoals van een otter of een mangoest. Een civetkat kan (gemeten zonder staart) 40 tot 70 centimeter lang worden, en weegt 1 tot 5 kg.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Civetkatten

 

15. Duitse viroloog Christian Drosten: https://nl.wikipedia.org/wiki/Christian_Drosten

 

16. Georges Santayana (1863 – 1952) was een Spaans-Amerikaans schrijver, dichter en filosoof. Hij hield zijn leven lang de Spaanse nationaliteit, maar schreef al zijn werken in het Engels.

https://nl.wikipedia.org/wiki/George_Santayana

17. Wereldwijd zijn er ruim 1200 soorten vleermuizen beschreven, waardoor meer dan één op de vijf zoogdiersoorten een vleermuis is https://nl.wikipedia.org/wiki/Vleermuizen

 

18. “A Roof Window”: Antwerpenaar in quarantaine maakt natuurdocumentaire vanuit zijn raam. Teun De Voeght (°1987) slaagde erin om vanuit zijn achterhuis in het Antwerpse stadscentrum een wonderbaarlijke mini-natuurdocumentaire in elkaar te steken. Die kreeg de titel “A Rood Window” mee. Hij filmde alles vanuit zijn raam terwijl hij er twee weken in quarantaine zat. Laat u acht minuten entertainen door deze prachtige beelden, de muziek van zijn vriendin en de vertelstem van David Attenborough….of daar lijkt hij toch sprekend op! Schitterend ook de vleermuizen die tevoorschijn komen vanaf het moment dat het donker wordt.  https://www.youtube.com/watch?v=Irf-RCTqu2s​ 

19. David Quammen is een Amerikaanse wetenschap-, natuur- en reisschrijver en auteur van vijftien boeken. Hij schreef vijftien jaar lang een column genaamd «Natural Acts» voor het tijdschrift Outside. Ik citeer uit de Morgen

https://www.demorgen.be/nieuws/journalist-david-quammen-voorspelde-deze-pandemie-al-in-2012~b0f1d608/ 

en uit de Gazet van Antwerpen

https://www.gva.be/cnt/dmf20200424_04933888/kan-ik-ziek-worden-van-mijn-huisdieren

20. Dr. Quin “Du Traitement Homœopathique du Choléra avec notes et appendice, Paris, 1832, dedicated to Louis-Philippe https://en.wikipedia.org/wiki/Frederic_Hervey_Foster_Quin 

Lodewijk Filips I, bijgenaamd de Burgerkoning, was de tweede en laatste soeverein die over Frankrijk regeerde met de titel koning der Fransen van 1830 tot 1848. Deze periode wordt geschiedkundig de Julimonarchie genoemd 

21. Dr. Roth schreef een verslag van de behandeling door 14 homeoapthische artsen in Hongarije en Wenen tijdens de cholera-epidemie in 1835. De resultaten waren zo verbluffend dat het verbod op de uitoefening van homeopathie in Oostenrijk door Franz Anton van Kolowrat-Liebsteinsky, de eerste constitutionele president van Oostenrijk, werd opgeheven.  Een prachtig overzicht van cholera-epidimieën behandeld met homeopathie vindt u op volgende website: https://www.sueyounghistories.com/2009-11-09-a-homeopathic-history-of-cholera/

 

22. Dr. William Wilde, de vader van Oscar Wilde,  was een gekende oogarts in Dublin. Hij was geen vriend van de homeopathie wat hem niet weerhield objectief naar de feiten te  kijken. Zoals u verder gaat kunnen lezen is deze openheid er niet geweest tijdens de coronacrisis van 2020. 

 

23. John Snow (York, 15 maart 1813 - Londen, 16 juni 1858) was een Brits wetenschapper. Hij was de grondlegger van de huidige wetenschappen van de epidemiologie en de volksgezondheid. Snow ontdekte dat de cholera-epidemie van 1854 in Londen werd veroorzaakt door besmet water uit de waterpomp op Broadstreet.

https://nl.wikipedia.org/wiki/John_Snow

24. Dr. McCann.  Epidemics and Homeopathy Through History: https://www.hwbna.org/epidemics.html

  

25. Toen in 1832 de eerste zéér verdachte gevallen van cholera uitgebroken waren,  meldde Dr. John Stearns, één van de meest vooraanstende artsen in New York van die tijd,  dit aan de burgemeester en smeekte hem om de epidemie uit te roepen. De burgemeester vond dit echter niet nodig aangezien hij de gerapporteerde casussen niet uitzonderlijk vond ( “The cholera years. The United States in 1832, 1849 en 1866” van Charles E. Rosenberg). Waar hebben dit nog gehoord? Denk aan hoe China eind 2019 de ernst van de epidemie in Huan wekenlang heeft verzwegen. Dokters die hun ongerustheid uitspraken werd zelfse mond gesnoerd.  

26. Dr. Swartout:  “Cholera in Detroit. A history” van Richard Adler.  

27. Dr. Grimmer (1874- 1967) wordt beschouwd als één van de grootste homeopaten uit de homeopathische geschiedenis. Hij was rechtstreekse leerling van James Tyler Kent (zie onder hoofdstuk 2), de man die het repertorium schreef 

http://www.homeoint.org/seror/biograph/grimmer.htm

 

28. Dr Gustavo Bracho (Cuban leptospirosis study, results and cost benefit potential: https://www.youtube.com/watch?v=HsJSPgcmh4s ).

  

29. Mail van 15 maart 2020 naar Belgische viroloog:   

Beste collega, 

Ik weet dat u het heel druk hebt en waarschijnlijk honderden mails per dag moet beantwoorden. Toch hoop ik dat u even de tijd neemt om verder te lezen.  

U en ik zijn arts geworden met als ideaal mensen die in gezondheidsnood zijn te helpen. 

U bent viroloog geworden, ik huisarts. Dit jaar al 40 jaar in zelfstandige huisartsenpraktijk.  

Dit is een stuk gemeenschappelijke achtergrond maar vanaf nu splitsen onze wegen.  

 

Ik beoefen namelijk dagelijks naast de conventionele geneeskunde ook de homeopathische geneeskunde. Met 40 jaar dagdagelijkse praktijk kan ik wel van een zekere ervaring spreken.  

Ik zou u graag willen mededelen en dit met alle respect voor de conventionele geneeskunde dat de homeopathische geneeskunde wél geneesmiddelen heeft tegen virale infecties.  

 

Ik contacteer u uit bezorgdheid.  

 

Ik zou mijn voorstel verder kunnen omkaderen met allerlei argumenten en met casussen, maar ik ga direct ”to the point” komen omdat ik u niet langer wil ophouden. Als arts met bijkomende opleiding in de homeopathische geneeskunde beschouwen wij elke patiënt weer opnieuw als een uniek individu met unieke symptomen.  

 

Mijn voorstel is dat vanaf het moment dat mensen in de kliniek worden opgenomen met Covid-19, wat wil zeggen dat zij ernstig ziek zijn en het virus de weg naar de longen al heeft gevonden, een homeopathisch arts gecontacteerd wordt. Dit uiteraard alleen met goedkeuring van de patiënt. Het kan hen voorgesteld worden. Deze arts kan dan de specifieke symptomen van elke individuele patiënt noteren en een homeopathisch geneesmiddel voorstellen. Naast de goede zorgen in het ziekenhuis die uiteraard onontbeerlijk zijn, zou dit middel dan op een zeer eenvoudige manier kunnen toegediend worden, namelijk door een paar korrels onder de tong te laten smelten.  Stel dat u/uw dienst/het ziekenhuis én de patiënt mee zouden gaan in dit verhaal dan zou deze bijkomende behandeling in de volledige discretie kunnen gebeuren. De bedoeling is om mensen de voor het moment maximale beschikbare zorg (en de homeopathische zorg valt daaronder) aan te bieden, niet om er een polemiek van te maken.  

 

Ik eindig met waar ik begonnen ben. U en ik zijn arts geworden vanuit een roeping; een roeping om mensen te helpen. Stel dat wij door de bijkomend homeopathische zorg aan te bieden aan patiënten,  2 tot 3 op 10 potentiële overlijdens kunnen verhinderen, is dat dan niet de moeite waard om dit een kans te geven?  

 

In volle respect en met collegiale groet, 

 

Léon Scheepers.  

KUL 1980  

Huisarts met bijkomende opleiding de homeopathische geneeskunde. 

30. Mail van 21 maart 2020: 

Beste collega, 

Ik doe een tweede poging.  

Ik zou hier een ellenlang betoog kunnen houden met een heleboel argumenten waarom de homeopathische geneeskunde bij deze pandemie betrokken zou moeten worden maar ik ga u dat besparen. Het gaat hier over een veelkoppig monster dat praktisch zeker al gemuteerd is.  

Ik zou graag de kans krijgen om de mensen die dat willen bijkomend met homeopathische geneesmiddelen te ondersteunen. De conventionele geneeskunde heeft voor het moment géén geneesmiddel tegen SARS-CoV-2. Zo wordt toch heel de tijd verklaard door jullie op tv.  

De homeopathische geneeskunde heeft die wel. Al twee eeuwen lang. Dezelfde geneesmiddelen. Ik noem u er een paar op: Aconitum napellus, Baptitsia tinctoria, Bryoania alba, Eupatorium perfoliatum, Gelsemium sempervirens, Stannum metalicum en anderen, al naargelang de individuele symptomen. Zoals geschreven…..als wij 2 van de 10 overlijdens zouden kunnen vermijden…………. 

Ik zou het heel fijn vinden als ik tenminste een antwoord zou krijgen van u.  

In spanning afwachtend stuur ik mijn collegiale groeten, 

Léon Scheepers.  

31. Mail van 22 maart 2020: 

Beste collega, 

Het begint op stalking te lijken maar hoe lang wordt er nog gedraald?  

30 nieuwe overlijdens en 238 mensen op intensieve zorgen.  

Als wetenschapper…..luister tenminste toch eens naar wat wij te bieden hebben.  

Het weekend zou de ideale periode zijn om de koppen bij elkaar te steken en elkaar te ontmoeten.  

Face to face contact kan wonderen doen. Ook wij zijn oprechte geneesheren die maar één roeping hebben en dat is zoveel mogelijk mensen genezen. Wij zijn echt geen baarlijke duivels 
Ik blijf hopen 

Mcg 

Léon Scheepers 

32. Mail van 09 mei 2020: 
Beste collega, 

Hier ben ik dus nog eens.   

Waarschijnlijk tot uw grote ergernis. Hiervoor mijn excuses op voorhand. Ik zal het daarom héél kort houden (is moeilijk voor mij).  

Aub delete deze mail dus niet. Lees zeker de ”P.S.» 

Ik lees in de Morgen van gisteren waarin u ook geciteerd wordt, dat er voor het moment géén geneesmiddelen zijn tegen het SARS-CoV-2 virus en dat u hoopt dat die in de nabije toekomst wel gevonden worden zoals dat voor AIDS ook gelukt is.  

Laten wij duidelijk zijn….ik juig uiteraard dit onderzoek toe en ook ik hoop dat u en uw collegae deze geneesmiddelen gaan vinden.  

Maar wat ondertussen?  

Wat met de ziekenhuisopnames die hoog blijven?  

Wat met de mensen die op intensieve terecht komen?  

Wat met de mensen die sterven? 

Het zou van mijn kant schuldig verzuim zijn als ik u er niet op zou wijzen dat er dus wel geneesmiddelen tegen het SARS-CoV2 virus zijn.  

Om daar meer over te weten is het alleen nodig dat u ”out of the box” zou denken of anders gezegd dat u uit uw ”comfortzone» zou komen.  

Ik ben altijd bereid om onze mogelijkheden qua behandeling toe te lichten. Mijn ervaringen tot nu toe met Covid-19 patiënten ( PCR positief / PCR negatief  maar SARS-CoV2 IgG positief / niet getest maar zéér verdacht / niet getest maar verdacht) zijn goed gedocumenteerd.  

Mijn omgeving noemt mij een optimist en het is vanuit dit optimisme dat ik blijf insisteren dat het belang van de patiënt primeert en niet enkel het belang van de wetenschap. 

 Mcg 

Léon Scheepers.  

 

P.S. 

Ikzelf ben positief getest op SARS-CoV2 antistoffen. Ik heb echter totaal geen symptomen gehad. Je zou kunnen zeggen dat ik Covid19 symptoomloos heb doorgemaakt. Ik word 2 augustus 2020 65 jaar. Ik neem geen medicatie. Ik weet niet of ik een interessant studieobject zou kunnen zijn voor u maar ik ben altijd bereid om bij te dragen tot de vooruitgang van de wetenschap. Waarom schrijf ik dit? Omdat patiënt n°1 in België blijkbaar geen antistoffen heeft ontwikkeld en dat wordt toegeschreven aan het feit dat hij ook geen symptomen van Covid19 heeft gehad (zo lees ik het toch in het artikel in de Morgen van gisteren). Ik heb dus ook geen symptomen gehad maar wél antistoffen. Mocht u interesse hebben in mijn bloed…..ik wil het met plezier afstaan en zo kunnen wij elkaar misschien eens leren kennen.  

33. Begeleidend woordje bij mail gestuurd naar huisartsensydicaat met protocol opgesteld door de U.H.B. als bijlage 
Beste, 
Ten eerste wil ik jullie bedanken voor de getoonde inzet om de huisartsen in deze crisis te vertegenwoordigen.  
Ten tweede wil ik inpikken op het feit waar u schrijft dat krachten moeten gebundeld worden.  
Ik ben daar 100% voorstander van. 
Ik ben huisarts sinds 40 jaar (KUL 1980) en heel mijn carrière voorstander van het bundelen van krachten van al het goede dat de geneeskunde te bieden heeft.  
Er is maar één geneeskunde en dat is de geneeskunde die het belang van de patiënt op de eerste plaats stelt met als doel het lijden van de patiënt te verzachten en liefst te genezen én dit dan ook nog eens zonder al te veel bijwerkingen. Het is hier, als deel van de geneeskunde waar de homeopathische geneeskunde om de hoek komt kijken.  
De homeopathische geneeskunde die in de loop van de geschiedenis al meerdere malen zijn nut heeft bewezen bij epidemieën. Ook nu kunnen wij als bijkomend homeopathisch werkende artsen elke dag van de huidige crisis de meerwaarde van deze geneeskunde vast stellen.  
Er wordt gezegd dat er geen geneesmiddelen zijn tegen virussen tenzij chloroquine/azithromycine of enkele experimentele geneesmiddelen; wij als bijkomend homeopathisch werkende artsen hebben een heel arsenaal aan geneesmiddelen ter beschikking zoals er zijn in deze pandemie: Aconitum napellus, Arnica montana, Bryonia alba, Gelsemium sempervirens, Stannum en vele anderen.  
Eén homeopathisch geneesmiddel toch extra vermelden namelijk China officinalis, de homeopatische versie van quinine, het eerste geneesmiddel door Hahnemann getest. Naast Bryonia een zeer belangrijk geneesmiddel in deze crisis. Naar aanleiding van mijn ervaringen op het veld van afgelopen twee weken kan ik toch wel bepaalde voorstellen van behandeling formuleren.  
Deze richtlijnen zijn in feite heel eenvoudig toe te passen zelfs voor iemand die geen enkele achtergrond heeft in de homeopathische geneeskunde. Zet even alle twijfels en scepsis opzij en handel in het belang van de patiënt. U kunt wel iets doen voor u patiënt die thuis in quarantaine is. Ik heb de hand uitgestoken …..aan jullie om hem aan te nemen.  

In afwachting van een antwoord.  
Mcg 
Léon Scheepers.  
Huisarts met bijkomende opleiding in de homeopathische geneeskunde. 

 34. De Club van Rome is een particuliere stichting die in april 1968 werd opgericht door Europese wetenschappers, om hun bezorgdheid over de toekomst van de wereld voor het voetlicht te brengen

https://nl.wikipedia.org/wiki/Club_van_Rome

 

35. Een cytokine is een paracrien molecuul dat een rol speelt in de immuunafweer en het activeren van bepaalde receptoren. Er bestaan verschillende soorten, die uitgescheiden worden door verschillende soorten lichaamscellen. Sommige soorten worden alleen uitgescheiden door geactiveerde cellen tijdens een immuunrespons,  andere worden continu geproduceerd. Ook de hoeveelheid cytokinen varieert: sommige hoeveelheden uitgescheiden cytokinen werken alleen lokaal, andere door het hele lichaam. De meeste cytokinen heten interleukines  omdat aanvankelijk gedacht werd dat ze alleen tussen witte bloedcellen werkten.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Cytokine

36. Sciensano is een Belgische openbare intstelling die tijdens de acute crisis elke dag de cijfers van besmettingen bekend maakte. Deze organisatie is gebaseerd op het ‘One Health’-principe (‘Eén gezondheid’) volgens hetwelk de gezondheid van mens en dier en het ecosysteem onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Sciensano streeft ernaar om de mechanismen die de wisselwerking tussen mens, dier en milieu regelen, te ontcijferen om dreigingen voor de volksgezondheid te voorkomen, te evalueren en te minimaliseren.

https://www.sciensano.be/nl/over-sciensano

URL die vermeld wordt op pagina 229 omtrent Typhoid Mary: https://nl.wikipedia.org/wiki/Mary_Mallon

37. Het BCG (Bacil Calmette en Guerin) is een vaccin tegen tubercu- lose. Er wordt gebruik gemaakt van levende, zwak virulente tubercu- losebacteriën, die afstammen van Mycobacterium bovis cultuur.


38. Het Radboudumc gaat met het UMC Utrecht onderzoeken of een vaccin tegen tuberculose (BCG-vaccin) bij ouderen (60plus) de kans op infectie met het coronavirus verkleint, of dat het de ernst van de symptomen vermindert als er toch een infectie optreedt.

https://www.radboudumc.nl/nieuws/2020/onderzoek-effect-bcg-vaccin-tegen-gevolgen-covid19-bij-kwetsbare-ouderen

 

URL die vermeld wordt op pagina 235: https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20200804_95956456

URL die vermeld wordt op pagina 235: https://www.hln.be/nieuws/buitenland/miljoenenschikking-in-nederland-na-vaccinatie-tegen-mexicaanse-griep~ad4c0bc8/


39. Stopzetting onderzoek naar veelbelovend coronavaccin Astra- Zeneca: “Proefpersoon kreeg een ontsteking van het ruggenmerg”. Verwijzing naar artikel in het Nieuwsblad

https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20200909_94119309

Hoofstuk 6

Wet Colla.

- Samenvatting

1. Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg is een Belgische publieke instelling, opgericht op federaal niveau. Haar opdracht: studierapporten maken om de beleidsmakers bij te staan in hun beslissingen https://nl.wikipedia.org/wiki/Federaal_Kenniscentrum_voor_de_Gezondheidszorg

2. De Belgische Raad van State is een bijzonder adviesorgaan en rechtscollege. De Raad van State staat buiten de rechterlijke macht en maakt deel uit van de rechterlijke orde; het is een rechtscollege sui generis. De Raad van State is voorzien in artikel 160 van de Belgische Grondwet https://nl.wikipedia.org/wiki/Raad_van_State_(België)

3. Het Grondwettelijk Hof is een bijzonder rechtscollege in België dat toeziet op de naleving van de bevoegdheidsverdeling tussen de federale Staat, de gemeenschappen en de gewesten enerzijds en de naleving van de grondrechten anderzijds. In 1980 werd het opgericht onder de naam «Arbitragehof»

https://nl.wikipedia.org/wiki/Grondwettelijk_Hof_(België)  

 

 

- Uitgebreide toelichting

1. Memorie van toelichting bij het wetsontwerp betreffende de niet-conventionele praktijken inzake de geneeskunde, de artsenijbereidkunde, de kinesitherapie, de verpleegkunde en de paramedische beroepen, Kamer, Gedr. St., 1997-1998, stuk 1741/1, p. 1. 

2. Art. 2 § 1 van het KB nr. 78 is immers voldoende ruim om ook niet-conventionele praktijken te behelzen.  Dit is trouwens steeds erkend geweest door rechtsleer en rechtspraak.” (TER HEERDT, J., “De onwettige uitoefening van de alternatieve geneeskunst: een mijnenveld ?”, T. Gez., 2000-2001, 16). 

3. Liga Medicorum Homeopathica Internationalis (L.M.H.I.) werd opgericht in 1925 en vertegenwoordigt medisch geschoolde homeopaten ( artsen en tandartsen) uit 70 landen.  


4. KB n°78 van 10 november 1967 dat bepaalt dat in België de geneeskunde alleen maar mag uitgeoefend worden door “medisch geschoolde mensen die in het bezit zijn van het wettelijk diploma van doctor in de genees-, heel- en verloskunde, dat werd behaald in overeenstemming met de wetgeving op het toekennen van de academische graden en het programma van de universitaire examens”.   

5. Verslag uitgebracht door mevrouw Miche Dejonghe en de heer Daniel Bacquelaine over wetsontwerp betreffende de niet-conventionele praktijken inzake de geneeskunde, de artsenijbereidkunde, de kinesitherapie, de verpleegkunde en de paramedische beroepen, Kamer, Gedr. St., 1997-1998, stuk 1741/5, p. 17. 

6. Memorie van toelichting bij het wetsontwerp betreffende de niet-conventionele praktijken inzake de geneeskunde, de artsenijbereidkunde, de kinesitherapie, de verpleegkunde en de paramedische beroepen, Kamer, Gedr. St., 1997-1998, stuk 1741/1, p. 2 – eigen benadrukking. 

 

7. Commissieverslag bij het wetsontwerp betreffende de niet-conventionele praktijken inzake de geneeskunde, de artsenijbereidkunde, de kinesitherapie, de verpleegkunde en de paramedische beroepen, Kamer, Gedr. St., 1997-1998, stuk 1741/5, p. 26). 

8.  LEMMENS, Chr., “Kinesitherapeuten en acupunctuur: een invasieve relatie”, T. Gez., 2013, nr.7.  


9. Memorie van toelichting bij het wetsontwerp betreffende de niet-conventionele praktijken inzake de geneeskunde, de artsenijbereidkunde, de kinesitherapie, de verpleegkunde en de paramedische beroepen, Kamer, Gedr. St., 1997-1998, stuk 1741/1, p. 3-4) 


10. De Belgische Raad van State is een bijzonder adviesorgaan en rechtscollege. De Raad van State staat buiten de rechterlijke macht en maakt deel uit van de rechterlijke orde; het is een rechtscollege sui generis. De Raad van State is voorzien in artikel 160 van de Belgische Grondwet.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Raad_van_State_(België)

 

11. Advies van de Raad van State, afdeling wetgeving van 24 maart 1998 bij het wetsontwerp betreffende de niet-conventionele praktijken inzake de geneeskunde, de artsenijbereidkunde, de kinesitherapie, de verpleegkunde en de paramedische beroepen, Kamer, Gedr. St., 1997-1998, stuk 1741/1, p. 14. 

12. In de wet Colla vindt het paritair overleg plaats in een Paritaire Commissie; een overlegorgaan waar de verschillende betrokken partijen in vertegenwoordigd zijn.

  

13. Aanvullend Commissieverslag bij het wetsontwerp betreffende de niet-conventionele praktijken inzake de geneeskunde, de artsenijbereidkunde, de kinesitherapie, de verpleegkunde en de paramedische beroepen, Kamer, Gedr. St., 1997-1998, stuk 1741/10, p. 6. 

14. Het Belgische Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering of RIZIV werd opgericht in 1963. Het is een openbare instelling voor sociale zekerheid. Het Instituut bestaat uit vier kerndiensten: de Dienst Geneeskundige Verzorging de Dienst Uitkeringen, de Dienst Geneeskundige Evaluatie en Controle. https://nl.wikipedia.org/wiki/Rijksinstituut_voor_Ziekte-_en_Invaliditeitsverzekering

15. Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg is een Belgische publieke instelling, opgericht op federaal niveau. Haar opdracht: studierapporten maken om de beleidsmakers bij te staan in hun beslissingen https://nl.wikipedia.org/wiki/Federaal_Kenniscentrum_voor_de_Gezondheidszorg

16. Accreditering is te beschouwen als een soort kwaliteitslabel dat artsen verkrijgen wanneer ze zich regelmatig bijscholen en hun praktijk voeren volgens bepaalde kwaliteitsnormen, waaronder het oordeelkundig en maatschappelijk verantwoord gebruik van de middelen die hen beroepsmatig ter beschikking zijn gesteld. 

17. CEN is een standaardiseringsorganisatie opgericht in 1961 door de nationale standaardiseringscomités in de Europese Economische Gemeenschap en de Europese Vrijhandelsassociatie. De normen van het CEN staan bekend als Europese Norm 

https://nl.wikipedia.org/wiki/CEN

18. Het Grondwettelijk Hof is een bijzonder rechtscollege in België dat toeziet op de naleving van de bevoegdheidsverdeling tussen de federale Staat, de gemeenschappen en de gewesten enerzijds en de naleving van de grondrechten anderzijds. In 1980 werd het opgericht onder de naam «Arbitragehof»

https://nl.wikipedia.org/wiki/Grondwettelijk_Hof

19. Voor meer informatie en foto's uit de oude doos: https://homeopathie.nl/geschiedenis-homeopathie-nederland/

20. Meer informatie vindt men op de website van de UHB: www.homeopathie-unio.be onder Nieuws – Nieuwsitems – Buitenland nieuws – 29 januari 2012

Hoofdstuk 7

Geschiedenis

1. Dr. Pierre Joseph De Moor; http://www.homeoint.org/seror/biograph/moor.htm

 

2. Dr. G.H. Jahr: http://www.homeoint.org/seror/biograph/jahr.htm

 

Naast de hierboven aangehaalde referenties heb ik ook geput uit “Het beste uit Homeopathisch Bekeken”, een bloemlezing uit het gelijknamige tijdschrift. Samengesteld door BNIH (Belgisch-Nederlands Informatiecentrum voor Homeopathie) in 1992. ISBN: 90-801276-1-2.   

 

 

Hoofdstuk 8

Waarom niet één geneeskunde?

 

1. Peter C. Gøtzsche is een Deense arts, medisch onderzoeker en voormalig leider van het Nordic Cochrane Centre in Rigshospitalet in Kopenhagen, Denemarken. Hij is mede-oprichter van de Cochrane Collaboration en heeft talloze beoordelingen geschreven voor de organisatie https://en.wikipedia.org/wiki/Peter_C._Gøtzsche

 

2. “Dodelijke medicijnen en georganiseerde misdaad”, p. 409. Peter C. Gøtzsche.
Uitgever: Lemniscaat (Paperback 9789047707349. Eerste druk: no- vember 2015)

3. “Dodelijke medicijnen en georganiseerde misdaad”, p. 409. 

Peter C. Gøtzsche. Uitgever: Lemniscaat (Paperback 9789047707349. Eerste druk: no- vember 2015)
Peter C. Gøtzsche zelf verwijst hier naar “Relman A. “A second opinion: rescuing America’s health care. New York: Public Affairs; 2007”.

4. Artikel Wall Street Journal: https://www.wsj.com/articles/SB10001424052970203731004576046073896475588

5.  “Veel artsen schrijven nog altijd onnodig antibiotica voor”. Studie Testaankoop, Belgische consumentenorganisatie (juli 2009).
Antibiotica worden nog te vaak onnodig voorgeschreven. Dat besluit consumentenorganisatie Test-Aankoop uit een eigen onderzoek bij 103 artsen. Vier op de tien van die artsen schreven spontaan antibiotica voor bij klachten over keelpijn, "een aandoening die niet eens vraagt om een dergelijke behandeling". Bij een gelijkaardig onderzoek in 2005 schreef "maar" 32 procent van de artsen spontaan antibiotica voor. Nu is dat 39 procent. Wanneer de patiënt zijn twijfel uitdrukte over het voorschrift, liep het aantal artsen dat antibiotica voorschreef, zelfs op tot bijna de helft.

      

"Dat alles kost zowel de patiënt als het RIZIV een aardige duit", klaagt Test-Aankoop aan. Voor de 48 voorschriften voor antibiotica betalen de patiënten 198 euro en de sociale zekerheid 751 euro. De organisatie vraagt meer en blijvende bewustmaking over antibioticagebruik.

      

De consumentenorganisatie wijst er ook op dat de artsen niet alleen '"foutief en onnodig" antibiotica voorschreven, maar ook nog eens 184 andere producten. Gemiddeld schreef elke arts 2,3 medicijnen voor. "Meestal zijn deze nutteloos, maar onschadelijk. In andere gevallen zijn die middelen af te raden omwille van de nevenwerkingen", zegt Test-Aankoop.

      

De onderzoekers werden eerst door een arts gezond verklaard en trokken dan naar andere artsen met een klacht over keelpijn (zonder hoesten of koorts). De bezochte artsen controleerden allemaal de keel en stelden gemiddeld acht vragen. De diagnoses gingen van niets abnormaals, over lichte roodheid en licht ontstoken huig, tot keelontsteking.


6. Internal Journal of Obesity “Infant antibiotic exposures and early-life body mass.”

https://www.nature.com/articles/ijo2012132

7. Onderzoek van de Onafhankelijke Ziekenfondsen “Krijgen onze baby's te veel geneesmiddelen?”

https://www.mloz.be/nl/content/krijgen-onze-babys-te-veel-geneesmiddelen

8. De studie “Decreasing antibiotic use, the gut microbiota, and asthma incidence in children: evidence from pupulation-based and prosprective cohort studies” waar de online artsenkrant hier naartoe verwijst is terug te vinden op https://www.thelancet.com/journals/lanres/article/PIIS2213-2600(20)30052-7/fulltext

9. Isaac Stoner: https://labcentral.org/news-events/blog/biopharma-has-abandoned-antibiotic-development

 

10. SSRI’s (Selective Serotonin Reuptake Inhibitor of Selectieve Serotonine-Heropnameremmers) blokkeren van de heropname van serotonine in neuronen

https://nl.wikipedia.org/wiki/Selectieve_serotonine-heropnameremmer

11. Een endogene depressie kan worden veroorzaakt door genetische en biologische factoren

https://nl.qwe.wiki/wiki/Endogenous_depression

12. Benzodiazepinen zijn psychotrope middelen die behoren tot de GABA-agonisten, een middel dat de werking van de neurotransmitter y-aminoboterzuur,  of GABA, versterkt ( zie hoofstuk 1 waar het handelt over het microbioom). Ze werden in het verleden vaak minor tranquillizers genoemd. In de geneeskunde worden ze voorgeschreven vanwege hun sederende en anxiolytische eigenschappen. Spierverslapping kan zowel behandeldoel als bijwerking zijn.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Benzodiazepine

13. Wetenschapsfilosoof Ruben Mersch studeerde filosofie en biologie aan de Universiteit Gent. Door een speling van het lot belandde hij na zijn studies in de farma-industrie. Daarna besloot hij schrijver te worden en werd hij columnist voor de krant De Standaard. 

https://nl.wikipedia.org/wiki/Ruben_Mersch 

Van zijn eerste boek, Oogklepdenken (2012), zijn meer dan 15.000 exemplaren verkocht. Voor dit boek kreeg hij de "Zesde Vijs": een prijs die door de organisatie SKEPP  (zie voetnoot 14) wordt toegekend aan iemand die zich verdienstelijk heeft gemaakt in het verspreiden van objectieve kennis inzake pseudowetenschap en het paranormale

Deze prijs van SKEPP wordt niet uitgedeeld aan iemand van buiten het “circuit”. Ik vermeld dit maar allemaal om te duiden dat zijn kritiek op de farmaceutische industrie echt wel valt onder “interne kritiek”. 

14. De Studiekring voor de Kritische Evaluatie van Pseudoweten- schap en het Paranormale is een onafhankelijke sceptische vereniging in België.

https://nl.wikipedia.org/wiki/SKEPP

15. “Hoe overleef ik”. Wegwijzer in een overvloed aan informatie (p. 272 en p. 273). Peter C. Gøtzsche.
Uitgever: Lemniscaat (Paperback 9789047709398; eerste druk okto- ber 2018)

Hoofdstuk 9: 

Pers.

 

1.  “Medicatie uit de kraan? Homeopathie erkend, maar al lang terugbetaald” (16 mei 2014)  

https://kuleuvenblogt.be/2014/05/16/1599/
Dit artikel is geschreven door Frederik Deman en Jan Blykers, masterstudenten in de Geneeskunde aan de Katholieke Universiteit Leuven, naar aanleiding van de publicatie van de wet Colla in het Belgisch Staatsblad (zie hoofdstuk 6). 

Vanaf nu mogen enkel artsen, tandartsen, vroedvrouwen en erkende homeopaten homeopathische middelen voorschrijven. Het gevolg van het koninklijk besluit dat minister van volksgezondheid Laurette Onkelinx goedgekeurd kreeg. Niet toevallig ten tijde van een ontbonden parlement, want het onderwerp ligt al jaren op tafel, maar stuitte op elk mogelijk verzet. Maar waarom? Waarom doet deze erkenning meer kwaad dan goed?

De wet Colla verplicht ons al sinds 1999 om een registratieregeling uit te werken voor vier niet-conventionele praktijken, waar homeopathie er een van is (naast acupunctuur, osteopathie en chiropraxie). Tot nu kon namelijk (letterlijk) iedereen zichzelf homeopaat noemen, wat zijn opleiding of achtergrond ook was. De erkenning zou wanpraktijken aan banden moeten leggen en een degelijke opleiding eisen van elke uitoefener. Een goede zaak, denkt de buitenstaander: daar kan je toch niet tegen zijn? De reacties maken duidelijk dat dit besluit niemand – en al helemaal niet de universitaire gemeenschap – gelukkig maakt, maar een groter onrecht blijft wonderbaarlijk buiten schot: homeopathie wordt al jaar en dag terugbetaald door onze mutualiteiten.

Terreinwinst door twijfel

In de media levert de werkzaamheid van homeopathie al eens een sappige discussie op, maar in academische middens is de discussie na jaren onderzoek en torenhoge bewijzen al lang uitgedoofd: homeopathie werkt niet. Niet beter dan placebo. De erkenning haalt dus niet de kwakzalvers uit de rangen van goedbedoelende genezers, ze geeft onterechte credibiliteit aan een discipline die geen enkel bestaansrecht heeft. Ze insinueert dat er een vakkundige manier is om aan homeopathie te doen, terwijl de wetenschap al jaren het omgekeerde uitroept.

Het ministerie van volksgezondheid verwacht natuurlijk dat elke arts verantwoordelijk is voor zijn (be)handelingen en dus enkel zaken voorschrijft die de patiënten helpen. De aanvaarding van de niet-conventionele behandelingen in de gezondheidszorg schuift ze op die manier door naar de arts, tandarts en vroedvrouw. Maar we moeten niet blind zijn voor de realiteit: met de erkenning haalt de homeopathie een grote symbolische slag thuis. Academisch hebben ze de strijd verloren, dus ze kunnen enkel terrein winnen door twijfel te zaaien. Dat is wat deze erkenning zo problematisch maakt: het is koren op de verkeerde molen.

Duurder dan kraantjeswater

Het grote maatschappelijk probleem vinden we echter even stroomafwaarts: bij het kostenplaatje. Homeopathie werkt enkel en alleen als placebo en placebo werkt enkel als je erin gelooft. En het spreekt voor zich dat je daar naast een dure naam ook een minstens marktconforme prijs voor nodig hebt. Een homeopathisch middel bevat evenveel actief product als elk ander glas water dat (bijna) gratis uit de kraan komt, maar als het flesje 70 euro kost, dan geloof je al wat gemakkelijker dat het werkt. Ik ken weinig andere legale manieren om zo snel geld te verdienen. Geneeskunde is bovendien het schoolvoorbeeld van een sector met een prijsinelastische vraag: wat het ook kost, voor je gezondheid heb je er het geld voor over.

We betalen allemaal mee

Het tart dan ook elke verbeelding dat homeopathie door alle Belgische mutualiteiten terugbetaald wordt, soms zelfs tot 75%. 
Niet-conventionele consultaties en behandelingen kosten op die manier tientallen miljoenen aan ons gezondheidszorgsysteem. Je kan een principiële lans breken voor vrijheid van therapiekeuze, maar maatschappelijke middelen aanwenden om kunstmatig dure placebo’s aan de man te brengen, is wel enkele bruggen te ver. Wanneer het om reguliere geneesmiddelen gaat, dan zijn we in de terugbetaling zo streng dat we enkel de prijs van het generisch middel vergoeden. Een generisch middel heeft elke actieve stof en eigenschap gemeen met het merkproduct. Welnu, als we dezelfde logica zouden hanteren voor homeopathische middelen, en een homeopathisch middel is perfect inwisselbaar met een glas water zoals een Dafalgan inwisselbaar is met zijn generisch equivalent, dan zouden we hooguit de prijs van het kraantjeswater (minder dan een halve eurocent per liter!) mogen terugbetalen. Het gezondheidszorgsysteem kreunt nu al onder de vele besparingen en ook de volgende legislatuur gaat waarschijnlijk middelen zoeken binnen ons gezondheidszorgsysteem. Wel, wat ons betreft is de eerste besparing niet ver te zoeken.

Maar de terugbetaling steunt niet alleen financieel deze behandelingen, het geeft ze er ook nog een flinke schep geloofwaardigheid bovenop. Wie is de patiënt om de mutualiteiten hun oordeel in twijfel te trekken? En wie is de arts om de patiënt een terugbetaald product te ontzeggen? We weten wel beter, onze opleiding zit vol met “evidence-based medicine”, maar in de dagelijkse praktijk wordt de wetenschap gekaapt en vertroebeld door beleidsbeslissingen als dit.

Daarom, beste beleidsmakers, beste mutualiteiten: gebruik de wetenschap in plaats van ze in de weg te staan. Moedig de kwakzalverij niet aan met een erkenning die het niet verdient, maar beperk vooral de terugbetaling tot dat wat mensen objectief geneest. De erkenning is op zich een tenenkrullende aanfluiting van de biomedische wetenschap, maar het is de terugbetaling die de dramatische impact op onze gezondheidszorg heeft. Laat daar ook alstublieft het debat over gaan.

Tot zover dit artikel!


Het mag duidelijk zijn dat wij op deze twee heren niet moeten rekenen als het gaat over de verdediging van de homeopathische geneeskunde!
Graag zou ik willen opmerken dat waar er gesproken wordt over het feit dat de terugbetaling een “dramatische impact op de gezondheidszorg” heeft, er kan gesteld worden dat talrijke kosten-baten analyses over heel de wereld de positieve impact van de toepassing van de homeopathische behandelwijze op het budget van de ziekteverzekering hebben aangetoond. Wat vooral een doorn in het oog van deze sceptici is, is het feit dat in België de consultatie van een arts met bijkomende opleiding in de homeopathische geneeskunde wordt terugbetaald door het RIZIV zoals bij elke arts. Voor hen mag op zich een arts de homeopatische behandelwijze toepassen (alhoewel zij het liefst de homeopathische geneeskunde helemaal zouden willen verbieden), maar dan buiten de geneeskunde zoals het al in verschillende landen al het geval is ( zie op het einde van hoofdstuk 6). In België wordt door sommigen ziekenfondsen een gedeelte van de kosten van homeopathische geneesmiddelen terugbetaald, al of niet in het kader van een aanvullende verzekering. 

2. De constante van Avogrado is de vergunninggraagd van een stof waaronder geen molecule/materie meer terug te vinden is. 

https://nl.wikipedia.org/wiki/Constante _van _Avogadro

3. Ik verwijs naar de website van onze beroepsvereniging: http://www.homeopathie-unio.be/research/37/67/DynHom-project

4, Een meta-analyse is een onderzoek waarbij de resultaten van eerder uitgevoerde onderzoeken samen worden genomen om een preciezere uitspraak te doen over een bepaald fenomeen of theorie.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Meta-analyse

 

5. Cochrane is een internationaal netwerk van personen die werkzaam zijn in de gezondheidszorgsector of op het gebied van medisch onderzoek. Het netwerk heeft als doel de enorme hoeveelheid medische onderzoeksresultaten beschikbaar te stellen voor het nemen van gefundeerde beslissingen inzake gezondheid.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Cochrane_(netwerk)

6. Dirk Van Duppen: https://nl.wikipedia.org/wiki/Dirk_Van_Duppen

  

7. TNF-alfa-remmers: https://nl.wikipedia.org/wiki/TNF-alfa-remmers

8. NOACS: https://www.denationaletrombosedienst.nl/client/noacs/

 

9. De Partij van de Arbeid van België, in het Frans Parti du Travail de Belgique, is een marxistische politieke partij in België die ijvert voor een socialistische maatschappij. De partij telt anno 2019 meer dan 16.000 leden over het hele land, tegenover 1400 leden in 1991. Sinds 2008 is Peter Mertens de voorzitter.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Partij_van_de_Arbeid

10. Galapagos is een biotechnologisch bedrijf dat zich toelegt op de ontwikkeling van nieuwe, innovatieve geneesmiddelen. https://www.glpg.com


11. “Dodelijke medicijnen en georganiseerde misdaad” (p. 84). Peter C. Gøtzsche. Uitgever: Lemniscaat. (Paperback 9789047707349. Eerste druk: november 2015)


12. Testaankoop en betaalbare behandeling COVID-19.
https://www.test-aankoop.be/gezond/ziekten-en-geneesmiddelen/geneesmiddelen/nieuws/geneesmiddelen-voor-coronavirus

 

13.De European Academies Science Advisory Council (EASAC) bestaat uit de verschillende Nationale Academiën van Wetenschappen van de EU-lidstaten. De EASAC zorgt voor een samenwerking tussen deze Academiën met als doel de Europese beleidsmakers op een wetenschappelijke manier te adviseren.https://nl.wikipedia.org/wiki/EASAC


14. “Dodelijke medicijnen en georganiseerde misdaad” (p. 401). Peter C. Gøtzsche. Uitgever: Lemniscaat.(Paperback 9789047707349. Eerste druk: november 2015)


15. EPI3-studie: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24646513/ 

 

16. Rosanne Yente Hertzberger, schrijfster van “Het grote niets. Waarom we te veel vertrouwen hebben in de wetenschap”.


17. Details te vinden op: https://en.wikipedia.org/wiki/NGTS-1b#Mass.2C_radius_and_ temperature 

 

10: Patiënten

1. Naast andere studies rond de kosten-baten analyse van de homeopathische geneeskunde refereer ik naar: “An observational study of patients receiving homeopathic treatment”, M. Van Wassenhoven (Unio Homeopathica Belgica) en G. Ives (Priority Research Ltd. Sheffield Science Park, Sheffield, UK). Homeopathy (2004) 93, 3-11. 2003 The Faculty of Homeopathy. 

Een land waar men op nationaal gebied een studie heeft gedaan naar de kosten-baten van de homeopathische geneeskunde is Zwitserland (zie hoofdstuk 6).


2. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) zet zich al meer dan 100 jaar in voor een gezonde bevolking in een gezonde leefomgeving, met een centrale rol in de infectieziektebestrijding en in landelijke preventie- en screeningsprogramma›s. Wat betreft het onderzoek naar restanten van geneesmiddelen in waterlopen verwijs ik naar:

https://www.rivm.nl/nieuws/zicht-op-herkomst-geneesmiddelen-in-rijn-en-maas 

Nawoord: 

1.Topdokters is een Vlaams televisieprogramma op VIER waarin in acht tot negen afleveringen per seizoen telkens acht tot tien artsen gevolgd worden. Het programma van Hazel Pleysier, Annick Bongers en Charlotte Lerouge is een productie van Woestijnvis. Sinds 2019 wordt dit programma ook in Nederland uitgezonden.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Topdokters

Dankwoord:

1. Ik verwijs naar de schitterende podcast “Het uur blauw” van Johan Terryn . Hij verloor in het midden van de corona lockdown zijn vader en moest afscheid nemen met mondkapje, op afstand en in strikt beperkt gezelschap. Dat maakt hem lotgenoot van zijn gespreksgasten. Om woorden te geven aan hun verlies nodigt Johan Terryn hen uit om te gaan wandelen tijdens Het uur blauw, het uur net voor zonsopgang. Om hun verhaal te vertellen en om op verhaal te komen. Om tegen zonsopgang te ontdekken hoe ze aan de nieuwe dag kunnen beginnen.

https://www.johanterryn.com/podcast

Credit Commons: 

p. 89 Asarum europaeum

https://www.yarinde.nl/mansoor-asarum-europaeum/

 

p. 91 Caulophyllum thalictroides

Brett Whaley https://www.flickr.com/photos/brettwhaley/26942189505/in/photolist-wU6L52-QMypMJ-H3MLhH-UKFpfF-UKGssk-dixYp4-wB5XYp-UKFpT4-F11QWt-PM4v1B-QPYjzi-216dQg2-TujnKf-e9Deuf-Tujne5-TC67tn-FSX29N-edbkJu-27jUiQC-dhuZcs-edbkPJ-dhv1Pw-GjUfro-dhv1fX-fMuH7a-fMuHjV-dhuZPS-dhuZMK-egThRf-nfvP58-GBuYCD-dhv1rv-eeFLuU-JNWmL-GjUfN5-eeFLiG-JNVDW-JNWau-dhv1F8-dhuZzk-JP7ox-2j38sRP-JP6K4-JP7jX-egThWu-s3Mbs1-FBHgTH-TJm9Sk-TJm9uX-AcQg9j

 

p. 93 Cina maritima

Olivier Pichard

https://sr.m.wikipedia.org/sr-el/Датотека:Artemisia_maritima_baie-authie_80_15072007_1.jpg

 

p. 96 Koper

Alchemist-hp (http://www.pse-mendelejew.de)

 

p. 102 Solanum dulcamara

Svdmolen

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Solanum_dulcamara-01_(xndr).jpg

 

p.105 Lycopodium clavatum

Calle Eklund

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Mattlummer_Lycopodium_clavatum.jpg

Krzysztof Ziarnek

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Lycopodium_clavatum_kz03.jpg

 

p. 112

Antimoon

Jurii http://jumk.de/images-of-elements/antimony.php

Zwavel

https://www.wikiwand.com/he/גופרית

Antimoon-sulfide

Robert M. Lavinsky http://www.irocks.com/db_pics/new2010/tmu27a.jpg

 

p. 117

Hyoscyamus niger

Robert Mertl https://www.flickr.com/photos/142541128@N05/42986427461/in/photolist-2kagpne-2fdxao1-vhJYFo-58RR3S-a2awqQ-6nNzvL-ZuHoNF-2ji8u4E-Z6UCr7-ZuHDTk-CozLJG-Z6UvQ1-2kuuQHK-24cr4ko-2jibm8r-2jibmAF-2kdYdsT-c71nEm-2ji8qWC-2ji8pQe-2jibk5Q-2jicBYy-6Fynns-2jiboyd-HoicB3-9FKf7w-6QMCD9-cp6y6y-cp6x6G-rgUwnX-wbXSHZ-w9DDNj-veWPrQ-cp6B27-6uEsjr-veWR7y-w9DH8q-f18dTz-wbjgRL-2k8ov8F-eJtVkj-xBGDPf-NbYZZZ-f18cWr-xnpLGy-xnvYDi-f1nxSY-xnpKsj-28uyFg4-xE2aQi

 

p. 122

Calcium

de:Benutzer:Tomihahndorf

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Calcium_1.jpg

 

p. 127

Corallium rubrum

Yoruno https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Corallium_rubrum_(Portofino,_Colombara).jpg

 

p. 135

Datura stramonium

Béranger SENLIS https://hr.m.wikipedia.org/wiki/Datoteka:Datura_stramonium_-_Fleur_et_feuilles_-_Vue_plongeante.JPG

 

p. 141

Ipecacuanha

Sony Mavica

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Cephaelis_acuminata3.jpg

 

p. 143

Anacardium orientale

João Medeiros https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Cephaelis_acuminata3.jpg

 

p. 145

Silicium

https://twitter.com/bitkorbil/status/1080432393650098176

 

p. 148

Lycopus virginicus

H. Zell https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Lycopus_virginicus_002.JPG

 

p. 150

Lachesis mutus

Pavel Dodonov https://www.flickr.com/photos/pdodonov/31153711485/in/photolist-PsWV3D-8cfJbj-NUqVx3-yyKUt-bELMqE-vVrVFT-CFmZ-DPNj8q-yyzzA-DrJzoH-54YjyX-c1ndbE-yyzuE-2giKXJb-hqh2DF-bVsA9U-9NHHyZ-92PgRg-Dy7oP7-uYzmUx-DGE9Ti-2cMLoax-F41uzD-oBXGpu-D3uNwY-hvb2Xa-aYB4V-2juVTmr-UrE77P-vUPWBu-WE4woq-2jxRXgg-7oGjER-9R2rmg-2juXjbf-wiGJb6-2dNfXGt-Q354gc-9NHHjR-2jxN3dQ-2jxRXx3-PsWUFr-VrqDQb-2G35Lt-Ndm1y9-vVrZdc-6bqQpn-Q3558H-8y487p-PvkNQ9

 

p. 152

Veratrum album

Kabacchi https://www.flickr.com/photos/kabacchi/5594570698/in/photolist-9wnCXu-eW86Ht-cpMtAs-CZfsYs-26YhbTW-cpMx7E-c8UxUY-duEnfS-cpMw9u-cpMyRU-cXgAQQ-LsZRKA-gNME8-2juH29s-8xuRXi-Lw1bbz-8xuSma-d7z5zo-d7z3Uf-wpLQ3r-fywhWC-aGab3T-ca791S-HRwpDY-2juH1YT-oKDZB6-2dYq7oQ-LUzRjU-29Wk2gQ-6JHYud-28c8fE3-kiSFp-6FBZDv-gqzw9S-fuLA4v-29Wk2io-2iB32DP-Dfiyb-5TFHmu-WofdNA-MK1ndZ-7AfUEi-ef2not-28TcaGQ-6LgKW3-K9Srj7-4XgRk8-egVSeK-fhmfxT-TX6shL

 

p. 155

Ambergris

Wmpearl https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ambergris,_Skagway_Museum.JPG

 

p. 158

Atropa belladonna

Natural England https://www.flickr.com/photos/naturalengland/6161558939/in/photolist-RHW1uA-RHVWAU-cymW6A-SP8cRv-SLELEJ-rUHTE-6PvmAz-MByENN-6E1UWX-8HvYZk-PPD9TQ-d8sUT7-KRxe9t-UHqQdt-tBpUqc-KnSxQi-rgP1he-UmU89A-bkXJsU-UqAFzP-T9e7N1-Tc1A5H-T9bpqq-Tc2pb6-Tc2hax-UqAgZ2-Uqyv78-Tc1Rgp-Tc22pF-TbZyMV-WepP5-T9bhVm-T9bvJh-yasPK1-aotANP-ck2gxb-k7s1h-bocBm7-9FiDeE-2945zyQ-5QRwHd-a8Mda2-t7f7jJ-MTBDvC-KfXUM6-9Ycj8p-t7ndJ2-2hpbiTD-MTBDdU-V3Fk4H

 

p. 163

Arnica montana

Ralf Wimmer https://www.flickr.com/photos/ralf_wimmer/27254085264/in/photolist-Hwmj2N-2jidsxP-26YHy66-cTBvvf-2kkhqbX-WcxcUr-2jbwptt-2gNYkWJ-VBhEi7-29kfbKE-2jmuyG1-d6u8um-dR5meK-6xvBXq-uCxx7k-54PBKj-T6qHpD-6QqXRS-ofFnCc-2hN5T44-6vtj1E-J2FU9r-8hdfqR-2jsYaD9-f2Kg6H-2gjM4Tx-VcU9ME-5oFkiQ-4ibV8A-Vz3jGW-TPy65B-2g6mJZw-6z6h6D-2gFPwdE-2hPhnSy-HEAGb6-6F5iW3-p6Mpks-2j91eMr-2j91e9H-8e3TfQ-29bLmQ2-2gaKzct-eTjYkU-2bzMEQz-41g4XT-5Np6mW-YEYhMp-pFH7BV-5oFkHC

 

p. 165

Tarentula hispanica

https://unsplash.com/photos/zxxoYomAD_g

 

p. 168

Phytolacca

Sandy/Chuck Harris https://www.flickr.com/photos/27784972@N07/3085966220/in/photolist-5GGof9-W2DmdD-28aEKMa-YvEcF7-28bK5Fi-vEaTwb-YREqX9-YvEaJS-ZqhJ9E-YREugJ-MfL31n-VLV5Rm-X5tL23-MuVrz1-ZoRxXC-MCjgco-KTKkB9-M1cDHr-vo9tU5-MEZhke-282Qb3f-Z4q1ZE-Lk3xAa-X7TkEr-M1cEYT-KkDEn2-VY7gV1-MmncbA-MEZiAR-MCjn6C-YkqEUD-JsgA9r-282QcjJ-YkqF3p-XJnDRY-KkDFPk-2aE4UfB-MuVkWY-LekJmG-29CEoDZ-LQXzWk-MuVny5-MfL2n8-ZoRyiN-LQTDeG-MCjpb9-2kA3EyN-NRoCPF-viF1HA-gcs3qE

 

p. 174

amphisbaena

Carlos Henrique https://www.flickr.com/photos/brdigiscoping/17827862925/in/photolist-taoswZ-a3i8Sb-oyZohH-nEAmNZ-x5JHd6-WpxBJP-eZGey2-Lt6D76-UQuEn7-DJz2Hc-gjasJv-2iPNuC8-HHfEJ1-66tZbB-7iyWGs-AKEp11-Lmbo8M-jtMkvv-2iXrzZQ-7jibnP-pdZWZi-29KUEXy-2ca4eNz-Q93V4Y-2gobY81-MkzrCD-2kxypfd-21fZ5uf-7egxLm-7m39io-7hTV4B-YX6NH2-7egxG7-2i2CC7Q-FemxCs-29kGQQh-JwGnca-FELesM-28VSdni-26C2KxS-7Cmtcw-5Dna7i-x9b5r9-oe3D9s-ML7Frk-GKNWve-2j3nPNA-2jczvMM-FJ4J3k-e6U9AX

 

p. 176

Senecio aureus

kirybabe https://www.flickr.com/photos/kiry/2528450635/in/photolist-DkKUm-9C2Evd-buFidA-4RqY88-4RqYht-4fAmLb-egBXeh-6nfJUH-7WUi5W-nxj5sC-nPvsHx-G7SwXf

 

p. 196

Schubdieren

https://unsplash.com/photos/mtTpAM2uaRM

 

p. 211

Baptisia tinctoria

Charles Wohlers https://www.flickr.com/photos/cwohlers/3746263705/in/photolist-eFMTdC-eF5V2R-eF6DxB-84tPKQ-un8LeE-eFKQnc-eFL5Ez-eF5SbK-eF64aH-eFbiKb-Xmvgi9-eFL8Et-AbJq2M-roWuVu-eF5XEp-eFbWQ7-eF5LCX-eFc7TN-eFbUq3-o6kjFJ-skWMwB-2jaWMU7-2jaSQ9B-tQbQt1-2jaWN19-2jaSQ22-t2F1Dj-25NsMcQ-tQbv9E-272vpms-25NsMFf-272voWu-phtfQN-tG6n5h-ty4Jw8-272vpBh-tJrfjy-3gmYN-6H3zFx-u2axgv

 

p. 212

Daphne mezereum

Vilma Bharatan https://www.flickr.com/photos/16454146@N06/2384110832/in/photolist-4CFc6b-G2WhFM-84ec54-7LU1Xa-7LXZbU-m7EDwg-PpPi4j-7N2Wzc-eaRhpT-2dQYk4r-2aVwDqD-QKpFCY-k6Zag4-G8NQw-G9bWxa-G9bXcg-7N6JSv-7N9WxJ-SYvugq-27JPJ7h-oGddBR-2auzzhT-GU5tz7-EwdcdX-25PhPGq-rmmCVv-GtzzZG-myyYs7-myx8Bp-myx57i-rEF8xp-mmy8z9-efWYov-2dyi3KD-6fDZTj-4x9Dbe-25Tay8P-MB1JBh-MhUEB-7CeBhF-n3Xm3Q-n3VPz6-nhT9Kh-9BGQiT-bTsCXT-9FwkgK-HtMRa-FsB8QH-nBZ8zR-FyX6KP

 

p. 216

Gelsemium sempervirens

Brian Henderson https://www.flickr.com/photos/stinkenroboter/49392280232/in/photolist-5u5xEq-SSypdj-zhgKC-dEfSSA-ybVPi-5u5xLE-cXvKRG-7RnYwu-cXw225-bzYV8t-bzYSXH-FCh131-RqXJdq-TdHgDW-bzZ1x2-bzYW8t-cXvLro-bzYU6r-cXvL9W-99G3BM-2foKYN7-4LjcBe-dU37CZ-5u5xHG-Tg7aFz-boBAjN-Sb3kLU-7RGfBy-bpj9ZZ-9cdM5r-bpjaUp-2e5xraF-2e5xpvP-v1zqfq-Rxz3ZB-dU8JpU-24RSVY2-m4RXF6-21Ktw2H-Tjqso9-dLq52U-22yV9CA-bpjcF2-SNr55C-bpjbYr-2ifCm7u-4Pbga9-2ftr92V-vi9WWZ-umjdG6

 

p. 217

Cinnamomum camphora

sclereid0309 https://www.flickr.com/photos/sclereid/8267824183/in/photolist-dAAL5P-24EAUr4-CPn8mk-EcdNsS-dAAKAc-r8gwpe-Egqqxb-bYb7R9-DMqEzw-HNMrXQ-DxT8Lr-DEaZaf-CPn8Hx-DnPY8F-7LV9jV-7LWG27-7PdwsG-7Pdu6j-7P9zxv-7P9ygZ-7Pds4U-f4nnSc-b8f4qB-P7JK4n-2bKpun5-9tpmAm-7LWGXY-7LSLCe-7LVa4k-7LWHK3-7LZ9yY-7LVaJT-5duyt9-qokJJk-2hkxy5K-dZhyk-4rDCET-8HK9Z8-8GSWKo-dAGfih-droufj-2eX6fqg-8YFdZH-a8BYSw-BBnMj8-CrtfJZ-24fW6bK-7bgfX-PH1g2r-Nsoaxd

 

Apocynum cannabinum

Patrick Alexander https://www.flickr.com/photos/aspidoscelis/4706412651/in/photolist-8aTAvH-2kba3Pw-2jaNsAd-25fSemx-edD66B-9WxLVm-h384m1-6yA57D-2oivsN-7Ef9n4-2jqqRW6-2fMSi5h-eHzVmN-8TsmSo-R1pBCv-eZ1F6U-8ynsDx-72YLvD-6Ty9QF-YEg2AF-crJ56J-6DJ4dY-gp2zQb-6w812K-dC9dsv-chRXhw-6TCbfC-8b1r6J-cfdexq-frF7Ht-fkBCbv-cfdg6S-frVxT7-PCF4r4-frZGaE-7QRU22-nW1gMc-m5U5WE-frVn3y-NnnNtD-53GVs5-53CG2p-eDddor-ibhAE-2ji6XPT-26na6Jc-PpWHPb-f55jd4-8cJgox-iTEaB

 

p. 219

Nux vomica

VanLap Hoàng https://www.flickr.com/photos/vanlaphoang1945/9310051374/in/photolist-a4odNB-RZbMQp-a4r57o-a4r5dQ-a4odMg-a4odug-2ja8vaQ-2ja8uXW-bNjLfB-bNjMbx-a4odCX-a4odKM-a4r595-a4odxt-7m1arZ-6XLK4J-Ue4ceK-TbZ2gZ-Ue3zNK-Ubxk5C-Ue4jai-UbvU6m-T9b1Fs-Tc2UFZ-UbuY9o-Ue2Nxz-UmU89A-bzpWio-UqAFzP-T9e7N1-Tc1A5H-bNjB1p-ZGHDaW-bzq8Qf-T9bpqq-Tc2pb6-Tc2hax-UqAgZ2-Uqyv78-qpM48a-qG8fAE-Tc1Rgp-bNjAPg-Tc22pF-fbGrV9-TbZyMV-6CwcPi-y3JnU-T9bhVm-T9bvJh

 

 

bottom of page